مهدی زمستانی

اختلال طیف اُتیسم یکی از اختلالات عصبی-تحولی حائز اهمیت است که همواره با سایر اختلالات روانپزشکی همبودی بالایی دارد. یکی از راه‌های بررسی این همبودی، شناسایی مکانیسم‌های زیربنایی دخیل در آن می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی‌گر تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی در ایجاد اختلالات برون‌نمود در کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم انجام شد. مطالعه حاضر از نوع مطالعات همبستگی با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری (تحلیل مسیر) بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم در محدوده سنی 8 تا 18 سال از مدارس استثنایی و مراکز اُتیسم و انجمن‌های اُتیسم در شهرهای تهران، تبریز و میانه بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 117 نفر کودک و نوجوان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم بود که به شیوه در دسترس انتخاب شدند. داده‌های پژوهش حاضر به صورت آنلاین از والدین جمع‌آوری شدند. برای تحلیل آماری داده‌های پژوهش از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر توسط نرم‌افزارهای SPSS و AMOS استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که علائم اُتیسم به صورت مستقیم و معناداری ایجاد آسیب‌های طیف برون‌نمود را در کودکان مبتلا به طیف اُتیسم تبیین می‌کند. همچنین تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی به عنوان عوامل میانجی‌گر، شدت آسیب‌های طیف برون‌نمود را در کودکان مبتلا به اختلال اُتیسم تبیین می‌نمایند. با توجه به این یافته‌های می‌توان نتیجه‌گیری کرد که متغیرهای تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی به عنوان عوامل فراتشخیصیِ آسیب‌زا نقش واسطه‌ای مهمی در تشدید علائم آسیب‌های برون‌نمود در کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم ایفا می‌کنند.