طلاق به عنوان یکی از چالش برانگیزترین رویدادهای زندگی برای والدین و فرزندان آنها تلقی می شود. فقدان برنامه آموزشی جامع و مدون در رابطه با افزایش تاب آوری والدین مستعد طلاق و کودکان در معرض آسیبهای ناشی از این پدیده و همچنین عدم آموزش مناسب چنین برنامه های آموزشی به دستگاه های زیربط و سازمان های مردم نهاد، منجر به افزایش آسیب های اجتماعی ناشی از پدیده طلاق در استان کردستان شده است. هدف اصلی طرح حاضر، تبیین این موضوع است که طبق آخرین نتایج پژوهشی کدام برنامه آموزشی در افزایش تاب آوری والدین و کودکان در معرض آسیب طلاق و سایر مؤلفه های روانشناختی مرتبط با این پدیده از کارایی لازم برخوردار است. در این راستا تلاش شد تا طبق آخرین دستاوردهای پژوهشی در این زمینه، یک پروتکل مداخله ای جامعی ارائه شود. لذا با توجه به مبانی نظری، اقدام به تهیه و تدوین پروتکل آموزش مهارت های تاب آوری مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد برای والدین در معرض آسیب طلاق و فرزندان آنها در استان کردستان شد. به منظور ارزیابی اثربخشی آن در مدارس استان کردستان نیز برنامه ها و راهکارهای عملیاتی پیشنهاد شده است. روش اجرای فاز عملیاتی پژوهش، نیمه تجربی با گروه گواه و طرح پیش آزمون-پس آزمون خواهد بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل تمامی والدین و دانش آموزان استان کردستان در مقاطع تحصیلی راهنمایی در سال تحصیلی 99-1398 است که از بین آنها نمونه ای به حجم 2000 نفر به استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و لیست انتظار گماشته خواهند شد و در نهایت پس از انجام مداخله بر روی گروه آزمایش، مورد آزمون قرار خواهند گرفت. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تاب آوری کانر-دیویدسون، پرسشنامه انعطاف پذیری روانشناختی، پرسشنامه راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، پرسشنامه بهزیستی روانشناختی و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی خواهد بود. آموزش مهارت های تاب آوری مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد برگرفته از برنامه هیز، استروسال و ویلسون (2012) است که پس از انطباق با فرهنگ بومی کشور و استان، برای والدین و کودکان در معرض خطر طلاق در 8 جلسه هفتگی 90 دقیقه ای اجرا خواهد شد. در آموزش تاب آوری براساس رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد برای والدین و کورکان در معرض آسیب طلاق بر روی مهارت ها و خصوصیات فردی، نقش ارزش ها در پیشبرد اهداف زندگی و همچنین بهبود کیفیت رابطه والد و فرزند تمرکز می شود. پس از اجرای عملیاتی مداخله، داده های گردآوری شده با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر آنالیز خواهند شد. از آنجا که طبق مبانی نظری، رویکرد درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد سبب بهبود انعطاف پذیری روانشناختی، ارتقاء راهبردهای سازگارانه تنظیم هیجان و افزایش کیفیت زندگی می شود؛ می توان از این روش درمانی کم هزینه، سهل الاجرا و کارآمد برای کمک به بهبود وضعیت روان شناختی والدین و دانش آموزان در معرض آسیب طلاق در مدارس استان کردستان استفاده کرد. در صورت اثربخش بودن پروتکل مداخله ای مناسب و منطبق با فرهنگ بومی منطقه کردستان، می توان به والدین مستعد طلاق و کودکان در معرض آسیبهای ناشی از پدیده طلاق در این استان کمک کرد تا مهارت های تاب آوری را به منظور بهبود وضعیت روانشناختی و کیفیت زندگی خود و جلوگیری از آسیب های ناشی ازآن به کار گیرند. در راستای اجرایی نمودن این برنامه می توان از ظرفیت ها و قابلیت های دستگاه های اجرایی زیربط از جمله مراکز مشاوره ادارات آموزش و پرورش استان، اداره کل بهزیستی استان، معاونت اجتماعی دادگستری، و همچنین تشکل ها و سازمان های مردم نهاد از جمله پایگاه های سلامت روان شهرستان سنندج، بهره گرفت.
