مهدی زمستانی

زمینه و هدف: جنگ پیامدهای اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی و روانشناختی عدیده ای برجای می گذارد که ممکن است در طول نسل های متمادی تاثیر چشمگیری بر روابط اعضای جامعه باقی گذارد. افراد آسیب دیده علاوه بر خود محیط خانواده و اجتماع را مورد مخاطره قرار می دهند. همچنین شانس ابتلا به بیماری های روانی در نسل های بعدی افراد جنگ زده نسبت به سایرین بیشتر بوده است. بدیهی است که نرخ ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه در جمعیت هایی که بیشتر در معرض وقایع آسیب زا مانند گروه های در معرض وقایع جنگی، شیوع بیشتری دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری متمرکز بر تروما بر نشانه های اختلال PTSD در زنان شنگالی قربانی جنگ عراق بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر در دسته بندی بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی و در دسته بندی بر مبنای شیوه جمع آوری داده ها از نوع تحقیقات نیمه تجربی است که در قالب پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با دو گروه انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان شنگالی قربانی جنگ عراق و مبتلا به PTSD (مراجعه کننده به موسسه ژیان وابسته به سازمان حقوق بشر در کشور عراق) می باشند. نمونه ها به روش در دسترس براساس ملاک های ورود انتخاب و به روش انتساب تصادفی به دو گروه آزمایشی (24 نفر) و کنترل (24 نفر) تقسیم شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش شامل مصاحبه بالینی ساختار یافته برای اختلالات DSM-5، چک لیست اختلال استرس پس از سانحه (PCL-5)، مقیاس دشواری در تنظیم هیجان (DERS)، پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHO-QOL)بود. یافته ها: نتایج آزمون حاکی از آن بود که نشانه های اختلال PTSD، پس از مداخله به طور معنی داری کاهش یافته است (p<0.05). همچنین، در بررسی تغییرات بین آزمودنی ها، کاهش معنی داری در متغیرهای تحت بررسی مشاهده شد (p<0.05). نتیجه گیری: نتیجه مطالعه نشان داد درمان شناختی- رفتاری متمرکز بر تروما برای زنان شنگالی قربانی جنگ عراق مبتلا به PTSD می تواند تلویحات درمانی مهمی را به همراه داشته باشد.