1403/02/10
مهرداد یوسف زمانی

مهرداد یوسف زمانی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 4564531
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی:
تلفن: 0871-3242481

مشخصات پژوهش

عنوان
واکاوی آثار معماری و اقدامات عمرانی نخستین حکمرانان سلجوقی بر اساس منابع مکتوب از 429 الی 465 هجری قمری
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
سلجوقیان، معماری،منابع مکتوب، طغرل، آلپ ارسلان،
سال 1395
مجله پژوهش هاي باستان شناسي ايران
شناسه DOI
پژوهشگران مهرداد یوسف زمانی ، علی نعمتی آبکناری ، ستار خالدیان

چکیده

اگرچه پژوهش در حوزه معماری دوره سلجوقی جایگاه ویژه ای را در میان مطالعات محققین هنر و معماری اسلامی به خود اختصاص داده است لیکن، عمده تحقیقات پژوهشگران این دوره بر مطالعه آثار معماری اواخر سده پنجم و سده ششم هجری متمرکز گردیده است و توجه بایسته ای به معماری و اقدامات عمرانی اوایل حکومت سلجوقی نشده است. در پژوهش حاضر تلاش گردیده است تا بر اساس منابع مکتوب تاریخ سلجوقیان اعم از تواریخ عمومی و محلی، سفرنامه ها و کتب شرح حال و تراجم و طبقات علما و متون مذهبی سیر اقدامات عمرانی و آثار معماری احداث شده در عهد طغرل و آلپ ارسلان (429 -465 ه.ق) مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. بررسی اطلاعات مربوط به معماری در متون مکتوب مرتبط با این دوره بیانگر این نکته است که تفاوت چندانی بین عصر سلاطین نخستین سلجوقی و دوره های میانی و پایانی فرمانروایی این سلسله از حیث شمارآثار بناشده مشاهده نمی شود و تنها تخریب این آثار طی حوادث تاریخی دوره های بعد نظیر حمله اقوام غز، تهاجمات مغولان و اختلافات و نزاع های مذهبی موجبات مهجور ماندن این دوره از تاریخ معماری عصر سلجوقیان را فراهم آورده است. خاصه اینکه عمده آثار این دوران در مناطقی نظیر خراسان، ناحیه ری و عراق عرب بنا گردیده اند که به دلیل حملات خارجی و درگیری ها و کشمکش های مذهبی، دستخوش تخریب و ویرانی گردیده اند.