هنر هر جامعه ای بیان زیبایی شناسانه ای از تفکر حاکم بر آن تمدن است و در واقع دریچه شناخت تاریخ فکر و احساس در ان جامعه است و کلید اولیه شناخت هنر در هر جامعه ای شناخت واقع بینانه ای از فلسفه و حکمت و هنر آن جامعه است. این مهم در خاور میانه به عنوان مهد تمدن که بیشترین تاثیر را در فرهنگ و هنر بشری، خصوصاً در تمدن های غرب و شرق داشته بیشتر به چشم می آید چرا که تاریخ مکتوب و دقیقی از سیر تحولات فکری در این منطقه وجود ندارد. شناخت هنر ایرانی به عنوان تنها هنری که در امتداد تکاملی تمدن های میان رودان قرار دارد از این حیث حائز اهمیت ویژه ای است که در دسترس ترین کار جهت شناخت جامع و دقیق تر از این فراز بشری استفاده از مباحث مربوط به حکمت هنر ایرانی است چه در محدوده هنرهای تجسمی، ادبیات و چه معماری. در این راستا شناخت مشترکات این هنرها و ریشه های فکری آن کمک شایانی به این حرکت می نمایند. هرچند تا کنون تحقیقات ارزنده و قابل توجهی در زمینه حکمت هنر و معماری ایران صورت گرفته ولی به دلیل اینکه تحقیقات انجام شده بیشتر توسط متفکران حیطه فلسفه انجام شده، آنگونه که باید در میان فعالان عرصه هنر امروز تاثیرات عینی و ملموسی ایجاد ننموده است تا به عنوان با استناد به نتایج آن شاهد تحولی بارز در ارتقاء هنر امروز ایران بود. این نوشتار کوششی است جهت توجه بیشتر به مباحث فلسفه هنر با محور قراردادن موضوعات هنر و معماری ایرانی. در این راستا ابتدا بسترهای اجتماعی به وجود آورنده این فرهنگ و هنر را بررسی کرد- بدیهی است که فرهنگ و هنر ایران، مانند هر تمدن تاثیر گذار دیگری، تاثیر و تاثر مختلفی را در جهان داشته تا جایی که باید گفت یکی از سه فرهنگ بزرگ تاثیرگذار در جهان بوده در کنار تمدن غرب که از یونان باستان شروع شد و هنر شرق که در هند و چین رشد و توسعه یافت- نگاهی اجمالی به تفاوت تمدن و هنر ایرانیکه بر پایه حکمت است با سایر تمدن ها خصوصاً تمدن و هنر غرب که بر اساس فلسفه است. هدف اصلی ما در اینجا است. در این راستا ذکر حداقل بسترهای تاریخ فرهنگی و هنری که پیش از ظهور تمدن ایرانی وجود داشته جهت مقایسه تطبیقی آن با تمدن غربی ضروری به نظر می رسد.
