سرعت امواج عبوری از توده سنگ یکی از پارامترهای موثر بر رفتار آن است که نقش مهمی در شناخت توده سنگ ایفا می کند. با ارزیابی این پارامتر و شناخت کامل خصوصیات ناپیوستگی موجود در توده سنگ، می توان برآورد دقیق تری از وضعیت توده سنگ و کیفیت آن داشت. در این تحقیق، از مدل های آزمایشگاهی و آماری برای بررسی و تأثیر زبری درزه بر سرعت موج طولی استفاده شده است. بدین منظور، ابتدا خصوصیات زبری درزه بر اساس ضریب زبری درزه طبقه بندی شده و در نمونه های مصنوعی ایجاد گردید. سپس، نمونه های مصنوعی با ابعاد 15×15×15 سانتیمتر بر اساس ترکیب بهینه 75% ماسه، 15% سیمان و 10% آب در آزمایشگاه ساخته و سرعت موج طولی عبوری از آنها اندازه گیری شده است. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که رابطه پارامتر زبری درزه با سرعت موج طولی به صورت معکوس می باشد. مدل سازی آماری داده ها بر اساس آنالیز واریانس (جدول آنوا) نشان داد که در بین روابط مورد ارزیابی (معادلات خطی، چند جمله ای درجه دو، لگاریتمی، نمایی و توانی)، رابطه چند جمله ای درجه دو بهینه ترین رابطه بین سرعت موج طولی با پارامتر زبری درزه است. در نهایت، مطالعات اعتبارسنجی با استفاده از نمونه های مصنوعی جدید، صحت قابل قبول روابط پیشنهادی را تأیید کرد.