ادبیات تطبیقی از پایه های نقد جدید ادبی به شمار می آید که زمینه را برای خروج ادبیات بومی از انزوا و عزلت فراهم کرده و آن را در معرض افکار و اندیشه ها قرار می دهد. غزل یکی از انواع شعر غنایی است که مضمون عشق در آن به گونه ای بارز به کار گرفته شده است. عشق نیز در زندگی صفی الدین حلی و سعدی شیرازی جریان دارد و هر کدام به نوعی از آن بهره می برند. در تحقیق حاضر تلاش بر این است تا با به کارگیری شیوه ی تحلیل محتوا با رویکرد ادبیات تطبیقی مضامین عشق را در اشعار این دو شاعر بررسی نمود. نتایج نشان می دهد اگر چه حلی در میدان غزل گام نهاده و طبع خویش را آزموده اما نمی توان او را در این عرصه شاعری موفق قلمداد کرد و باید در مجال مدح و فخر جنبه ی شاعری او را جست. غزلیات شاعر سطحی و ساده می باشد که گاهی از حیث فنی نیز سقوط میکند. از طرف دیگر بیشتر غزلیات شاعر در شاخه ی مذکر آن و در وصف غلامان ترک میباشد که در پاره ای از موارد مغایر با ارزش های اخلاقی است. سعدی شیرازی از نوادر شعر فارسی و از غزل سرایان بزرگ قرن هفتم میباشد که با ظرافت و صراحت ویژه ای به سرایش غزلهای عاشقانه دست زده است.او بی هیچ پرده پوشی ای به مسئله عشق انسانی میپردازد و از توصیف زن و اندامهای او چشم پوشی نمیکند. پاره ای از ناقدان و سعدی شناسان از عشق او توصیفی مادی و زمینی دارند اما گروهی دیگر، غزلیات او را عرفانی تحلیل کرده و آن را در زمینه ادبیات عرفانی به شمار می آورند. شعر سعدی به خاطر محیط متنوع شیراز زیبا و دلنشین است، آرایه های بلاغی در غزل او فراوان است. صفی الدین حلی و سعدی شیرازی در پاره ای از عناصر و تصاویر دارای اشتراک و در برخی دیگر دارای اختلاف می باشند که این اختلاف به خاطر محیط جغرافیایی و فرهنگی دو شاعر است.
