محمد ملکی

یکی از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین مداخلات روان‌شناختی در زمینه مدیریت حالات هیجانی، مداخلات مبتنی بر ذهن‌آگاهی و پذیرش است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات مداخله مبتنی بر ذهن‌آگاهی-پذیرش و تعهد بر نشخوارفکری خشم، اضطراب رقابتی، کژتنظیمی هیجان و عملکرد ورزشی در ورزشکاران مرد رشته بدنسازی بود. پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمهتجربی بود که در قالب طرح تک موردی با خط پایه چندگانه اجرا شد. جامعه آماری شامل تمام ورزشکارانی بود که به باشگاه‌های ورزشی بدن‌سازی در شهرستان سلسله از توابع استان لرستان در سال 2021 مراجعه کرده بودند. از بین این افراد تعداد 10 نفر که حائز ملاک‌های ورود به پژوهش بودند با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان به صورت انفرادی در یک برنامه 8 جلسه‌ای مبتنی بر ذهن‌آگاهی-پذیرش و تعهد شرکت کردند. داده‌ها با استفاده از تحلیل نیمرخ نمودارهای دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI)، شاخص داده‌های ناهمپوش (PND,PAND,PEM)، شاخص میزان بهبودی، و اندازه اثر D کوهن تفسیر شدند. نتایج نشان داد که مداخله مبتنی بر ذهن‌آگاهی-پذیرش و تعهد منجر به کاهش نشخوارفکری خشم، اضطراب رقابتی، کژتنظیمی هیجان و نیز افزایش عملکرد ورزشی در ورزشکاران شده است. یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر بیانگر این است که مداخلات مبتنی بر ذهن‌آگاهی و پذیرش می‌تواند در بهبود کارکردهای شناختی-هیجانی و عملکرد ورزشی ورزشکاران مؤثر واقع شده و به کارگیری آن در کنار تمرینات جسمانی می‌تواند موجب بهبود عملکرد ورزشی آنها شود.