گل رز (Rosa hybrida L.) یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین گل‌های زینتی در صنعت گلخانه‌ای و باغبانی محسوب می‌شود و نقش مهمی در بازار جهانی گل‌های بریدنی دارد. بهبود رشد، افزایش کیفیت و افزایش ماندگاری گل‌های بریدنی از اهداف کلیدی در پرورش این گیاه به‌شمار می‌آید. از سوی دیگر، استفاده از ترکیبات زیستی نظیر هیومات پتاسیم و عصاره جلبک دریایی به‌عنوان جایگزین‌های مناسب برای کودهای شیمیایی، به دلیل تأثیرات مثبت بر ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان، اهمیت ویژه‌ای یافته است. این پژوهش با هدف بررسی اثرات محلول‌پاشی هیومات پتاسیم و عصاره جلبک دریایی بر رشد، کیفیت گل و ماندگاری پس از برداشت گل رز رقم ‘جومیلیا’ در سیستم کشت بدون خاک اجرا شد .این مطالعه در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه‌ای دانشگاه کردستان انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل هیومات پتاسیم در سه سطح (۰، ۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرم در لیتر) و عصاره جلبک دریایی در دو سطح (۰ و ۱۰۰ میلی‌گرم در لیتر) بود. صفات اندازه‌گیری‌شده شامل ویژگی‌های مورفولوژیکی (تعداد شاخه‌های گل، طول ساقه، قطر ساقه، تعداد برگ، وزن تر و خشک گل، حجم ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک بند، وزن تر و خشک ساقه، وزن تر و خشک و سطح برگ، طول و قطر هدگل، قطر دمگل، وزن تر و خشک هدگل (غنچه)، عمر گلجایی)، ویژگی‌های فیزیولوژیکی (شاخص پایداری سلولی (MSI)، محتوای نسبی آب(RWC) و ویژگی‌های بیوشیمیایی (محتوای کلروفیل‌ها و کاروتنوئیدها، کربوهیدرات‌های محلول کل، پراکسید هیدروژن ( H2O2 ) ، محتوای مالون‌دی‌آلدئید، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز(POD) و دیسموتاز(SOD) ، محتوای پروتئین، محتوای پرولین آزاد، محتوای فنول، میزان فلاونوئیدها و ظرفیت آنتی اکسیدانی (DPPH%) بودند. داده‌های حاصل با استفاده از نرم‌افزارعذ SAS تحلیل شد و مقایسه میانگین‌ها با آزمون LSDدر سطح احتمال ۵ درصد انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد هیومات پتاسیم و عصاره جلبک دریایی، به‌ویژه در ترکیب با یکدیگر، تأثیر معناداری بر بهبود صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گل رز داشت. تیمارهای هیومات پتاسیم و عصاره جلبک دریایی، چه به‌صورت مستقل و چه در ترکیب، موجب افزایش طول و قطر ساقه، وزن تر و خشک برگ، تعداد و سطح برگ، حجم ریشه، وزن تر و خشک بوته، وزن خشک ساقه، وزن خشک بند، قطر هدگل، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کاروتنوئید، محتوای پروتئین و میزان کلروفیل b شدند. در مقابل، تیمارها، چه به‌صورت مستقل و چه به‌صورت ترکیبی، تأثیر معناداری بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مانند طول دمگل، وزن خشک هدگل و شاخص‌های پایداری سلولی برگ نداشتند. همچنین، نتایج نشان داد که ماندگاری گل‌های بریدنی در تیمارهای ترکیبی به میزان قابل‌توجهی افزایش یافت که احتمالاً با کاهش پیری سلولی، افزایش میزان کلروفیل، کاهش پراکسیداسیون لیپیدی و بهبود پایداری غشای سلولی مرتبط است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که استفاده از هیومات پتاسیم و عصاره جلبک دریایی به‌عنوان محرک‌های زیستی، می‌تواند به‌طور مؤثری در بهبود کیفیت و افزایش عمر پس از برداشت گل رز رقم ‘جومیلیا’ نقش داشته باشد. این ترکیبات، به دلیل بهبود تغذیه گیاه، افزایش توان فتوسنتزی و تقویت مکانیسم‌های دفاعی، می‌توانند جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی در کشت پایدار گل‌های زینتی باشند. بر این اساس، بهره‌گیری از این ترکیبات در گلخانه‌های تجاری توصیه می‌شود. همچنین، انجام پژوهش‌های تکمیلی در مورد تأثیر این مواد بر سایر گونه‌های گل‌های زینتی و بررسی مکانیسم‌های دقیق تأثیر آن‌ها بر ویژگی‌های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاهان پیشنهاد می‌شود.
