محمود کوشش صبا

به‌منظور اثر محلول‌پاشی پیش از برداشت گاما‌ آمینو‌بوتریک‌اسید (گابا) و کلرید‌کلسیم بر کیفیت مغز گردو، آزمایشی در سال 1401-1400 به‌صورت بلوک کامل تصادفی با ده تیمار شامل (شاهد (محلول‌پاشی با آب مقطر)، گابا با غلظت 10 میلی‌مولار، کلرید‌کلسیم با غلظت 1 درصد، فروت‌ست، آمینو‌اسید، گابا + کلرید‌کلسیم،گابا + آمینو‌اسید، گابا + فروت‌ست، آمینو‌اسید + فروت‌ست و گابا + فروت‌ست + آمینو‌اسید) در سه تکرار در باغ گردوی پیوندی با رقم هورام در روستای سفید‌کمره از توابع بخش ننور واقع در شهرستان بانه اجرا شد. نتایج نشان داد که اثرات ساده و ترکیبی تیمار‌های محلول‌پاشی بر‌روی صفات پروتئین محلول کل، فنول‌کل،آنزیم پراکسیداز (POX)، آنزیم پلی‌فنول اکسیداز (PPO) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی به‌روش (DPPH) در 3 مرحله محلول‌پاشی، در مرحله دوم و سوم محلول‌پاشی برروی عدد اسیدی، عدد پراکسید و میزان درصد روغن و ترکیب اسید‌های چرب معنی‌دار بود. در مؤلفه‌های شاخص‌های رنگ (L*a*b*) در مرحله اول هم در قسمت پوست و هم در قمست گوشت مؤلفه‌ها (L*a*b*)، در مرحله دوم در قسمت پوست (L*a*) و در قسمت گوشت (L*a*b*) و در مرحله آخر در قسمت پوست (L*a*b*) و در قسمت گوشت مغز گردو (L*a*) معنی‌دار بود. در کاربرد تیمار کودی گابا و فروت‌ست به صورت ساده و ترکیبی در مرحله اول محلول‌پاشی پروتئین محلول‌کل، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی به‌روش (DPPH) در ترکیب تیماری (آمینو‌اسید + فروت‌ست)، فنول‌کل (گابا و گابا + فرت‌ست + آمینو‌اسید) و فعالیت آنزیم پراکسیداز (گابا + فروت‌ست) دارای بیش‌ترین میزان بودند. در مرحله دوم محلول‌پاشی بیش‌ترین میزان پروتئین محلول‌کل و فعالیت آنزیم پراکسیداز (POX) در ترکیب تیماری (آمینو‌اسید + فروت‌ست)، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (گابا + فروت‌ست + آمینو‌اسید)، عدد اسیدی (گابا + آمینو‌اسید)، عدد پراکسید (آمینو‌اسید + فروت‌ست و گابا + آمینو‌اسید)، فنول‌کل در کاربرد گابا مشاهد شد. در مرحله سوم محلول‌پاشی نیز بیش‌ترین میزان پروتئین محلول‌کل، فعالیت آنزیم پراکسیداز (گابا + فروت‌ست)، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (گابا + آمینو‌اسید و گابا + فروت‌ست + آمینو‌اسید)، عدد اسیدی (گابا + آمینو‌اسید و آمینو‌اسید + فروت‌ست)، عدد پراکسید (گابا + فروت‌ست) و فنول‌کل در کاربرد گابا به‌دست آمد. کاربرد ترکیب تیماری (گابا + آمینو‌اسید) بر بیش‌تر صفات مورد مطالعه اثرات مثبت قابل‌توجهی نشان داد. بنا براین می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از GABA به‌عنوان تیمار پس از برداشت می‌تواند یک رویکرد ایمن از نظر سلامت غذایی و دارویی برای افزایش نگه‌داری و ارتقا ارزش تغذیه‌ای در محصولات باغبانی بدون‌شک می‌تواند بسیار‌مفید باشد.