محمود کوشش صبا

عوامل قبل از برداشت بر کیفیت محصول موثر بوده و روی ماندگاری پس از برداشت تاثیر می گذارد. تغذیه یکی از عوامل مؤثر بر کیفیت و ماندگاری محصولات است. عنصر سیلیس یکی از عناصر تغذیه ای مفید برای گیاه محسوب می شود. از این رو در پژوهش حاضر از این عنصر به منظور تغذیه قبل از برداشت سبزی منداب (Eruca sativa (Mill.) Thell.) و بررسی اثرات بعد از برداشت آن استفاده شد. کشت بذرها در خرداد 1400 در جعبه های (35*25*10) حاوی مخلوطی از پرلایت (50%) و کوکوپیت (50%) و در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان صورت گرفت، طوریکه در هر جعبه کشت 15 گیاه در 3 ردیف پرورش یافتند.آزمایش بصورت طرح کاملاً تصادفی در پیش از برداشت و فاکتوریل در پس از برداشت با دو عامل و در سه تکرار اجرا گردید. عامل اول سیلیس در سه سطح (0، 5 و 10 میلیمولار)، عامل دوم زمانهای نگهداری در سردخانه در چهار سطح (زمان برداشت، 4 ، 7 و 10 روز بعد از انبار) بود. اعمال تیمارهای سیلیس (سلیکات پتاسیم) به میزان (0، 5 و 10 میلی مولار) به صورت افزودن به محلول غذایی هوگلند و پس از استقرار گیاهان (ده روز بعد از کشت بذر) به صورت روزانه تا انتهای آزمایش بود. صفات وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، عملکرد کل، محتوای نیترات برگ در پیش از برداشت و صفات کاهش وزن، میزان کلروفیل و کاروتنوئید، شاخص رنگ، کربوهیدرات محلول کل، فنول کل، فلانوئید و ویثامین ث در پس از برداشت سبزی منداب اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که سیلیس (10 میلی مولار)، تاثیری بیشتری بر میزان رشد ریشه، ساقه و برگ و وزن تر و خشک آن‎ها در گیاه منداب داشت. افزایش سیلیس باعث کاهش تجمع نیترات در برگ گردید. اثر این کود بر گیاه در زمان پس از برداشت بررسی شد و مشاهده گردید که تیمار 10 میلی مولار سیلیس نسبت به تیمار 5 میلی مولار سیلیس و همچنین شاهد تاثیر مثبتی داشت. منداب تیمار شده با سیلیس در مدت زمان 0، 4، 7 و 10 روز در 4 درجه سلسیوس نگهداری شده و مشاهده شد که کربوهیدرات محلول، میزان کلروفیل، وزن، ویتامین ث و سایر فاکتورهای اندازه گیری شده که فاکتورهای بازارپسندی محصول هستند در کاربرد این کود به خوبی در طول دوره انبارمانی حفظ شدند. به طور کلی استفاده از کودهای سیلیس به عنوان تغذیه قبل از برداشت، قابلیت استفاده در افزایش ماندگاری پس از برداشت منداب را دارد.