مهدی کرد

کمبود منابع سطحی آب به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک سبب شده تا منابع آب‌زیرزمینی از جمله منابع آب مصرفی بشمار رود. با این حال رشد روز افزون جمعیت و استفاده بیش از حد از این منابع و عوامل طبیعی و لیتولوژی منطقه می‌تواند منجر به آلودگی این منابع آبی شود. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی‌های هیدروژئوشیمیایی و میکروبی چشمه‌های محدوده شهر سنندج و طبقه‌بندی کیفی آنها جهت مصارف شرب و کشاورزی می‌باشد. برای انجام این پژوهش در اوایل پاییز 1402 از 26 چشمه واقع در محدوده شهر سنندج نمونه‌برداری شد. پارامترهای فیزیکوشیمیایی , pH , EC , DO , Eh ,T T.D.S و یون‌های Na+ , K+ , Mg2+ , Ca2+ , Cl- , HCO-3 ,CO2-3 , SO2-4 ,NO-3 ، عناصر سنگین و همچنین میزان کلیفرم کل مورد بررسی قرارگرفتند. باتوجه به نتایج بدست آمده، از لحاظ تیپ و رخساره 21 چشمه‌ در گروه Ca-HCO3، 4 چشمه در گروه Ca-SO4-HCO3 و Ca-HCO3-SO4 و تنها 1 چشمه درگروهNa-Cl قرار گرفت. هیچ کدام از چشمه‌ها دارای آلایندگی ناشی از عناصر سنگین نبودند. چشمه‌های ویلاشهر، مسجد فاروق اعظم، میدان حجاب، روستای ننله و هردو چشمه سورازه دارای بی‌کربنات بالا هستند. چشمه میدان حجاب نیز به دلیل بی‌کربنات بیشتر از حد مجاز WHO و قرار گرفتن آن در رده نامطلوب به سبب داشتن EC بیشتر از حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی مناسب شرب نبود. چشمه تکیه و چمن علاوه بر آلودگی میکروبی، به سبب میزان کلر بیشتر از استاندارد WHO و قرار گرفتن آن در رده نامطلوب به جهت داشتن EC بیشتر از حدود استاندارد سازمان بهداشت جهانی قابل شرب نبود. چشمه‌های قرادیان، ویلاشهر، مسجدفاروق اعظم، روستای حسن آباد، تکیه و چمن، شهرک ساحلی، شهرک دیاگران، روستای دوشان، روستای آساوله ، مسجد شیخ رش، چشمه دوم روستای سورازه و محله تقتقان به دلیل داشتن آلودگی میکروبی قابل شرب نبودند. بالا بودن میزان نیترات و سولفات در چشمه‌های واقع در مناطق مسکونی تاثیرپذیری چشمه‌ها را از فاضلاب شهری تایید کرد.