در این پژوهش برای درک بهتر سیستم آبخوان، وضعیت هیدروشیمیایی آبخوان با استفاده از روش-های گرافیکی و آماری چند متغیره مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که تیپ غالب آب-زیرزمینی بیکربنات کلسیم-منزیم است و آب زیرزمینی دشت سلماس عمدتاً شیرین و دارای سختی بالاست. نتایج تحلیل عاملی، چهار عامل اصلی کنترل کنندهء کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان دشت سلماس را نشان می دهد. عامل های اول، دوم و سوم زمین زاد و عامل چهارم انسان زاد هستند. تغییرات سطح آب زیرزمینی از مهم ترین متغیرها در مدیریت آبخوانهاست که پیش بینی دقیق این متغیر می تواند در ارائه راهکارهای مدیریتی در جهت حفظ این مخازن آب شیرین استراتژیک به-خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک مانند حوضه دریاچه ارومیه راهگشا باشد. در این پژوهش از ترکیب روش نگاشت خود سازمان ده (SOM) و مدل های مختلف هوش مصنوعی نظیر منطق فازی (FL) و ماشین بردار پشتیبان (SVM) برای پیش بینی نوسانات سطح آب زیرزمینی استفاده شده است. در نهایت برای بدست آوردن نتایج دقیق تر، مدل هوش مصنوعی مرکب نظارت شده (SCMAI) برای ترکیب نتایج مدل های منفرد بکار برده شد. فرونشست زمین پدیده ای حاصل از عوامل هیدرولوژیکی، هیدروژئولوژیکی و ژئوتکنیکی است که در بیشتر دشت های ایران مشهود است. در این پژوهش، یک چهارچوب جامع و عملی (GARLIF) برای شناسایی مناطق فرونشست احتمالی و بدست آسیب پذیری ذاتی فرونشست در یک آبخوان معرفی شده است. GARLIF، هفت پارامتر هیدروژئولوژیکی را شامل می شود (اسم روش پیشنهادی از حروف اول پارامترهای آن گرفته شده است) که عبارتند از 1) افت سالانه سطح آب زیرزمینی، 2) محیط آبخوان، 3) تغذیه خالص، 4) کاربری اراضی، 5) ضخامت آبخوان و 6) فاصله از گسل. با استفاده از روش پیشنهادی، نقشه آسیب پذیری ذاتی فرونشست دشت سلماس برای زمان حال و دو سال آینده بدست آمد. روش GARLIF، علاوه بر اثرگذاری بالا بر بحران های موجود در دشت سلماس می تواند راهگشای مشکلات بوجود آمده در دیگر دشت ها نیز باشد، به طوریکه چهارچوب عملی پیشنهادی برای پیش بینی نقاط محتمل فرونشست در دیگر آبخوان ها نیز قابل استفاده خواهد بود.
