مهرداد خامفروش

وجود ترکیبات دارویی در بسیاری از پساب های صنعتی مانند مراکز تولید داروها و بیمارستان ها و...موجب مضرات فراوانی بر ارگانهای بدن انسان و حیوانات و پوشش گیاهی منطقه است، حتی در غلظت های کمتر از 1/0 میلی گرم در هر لیتر این ترکیبات خطرناک هستند. همچنین این مواد دارویی می توانند بر رشد، تولیدمثل و رفتار پرندگان، ماهی ها، بی مهرگان، گیاهان و باکتری ها تأثیرگذار باشند. حضور ترکیبات آنتی بیوتیکی در پساب ها می تواند سبب افزایش مقاومت باکتری ها در برابر مواد دارویی شده و سلامت عمومی را به خطر بیندازد؛ بنابراین حذف این آلاینده ها و جداسازی آن ها قبل از ورود به طبیعت امری ضروری است. فرایندهای جذب سطحی می تواند به عنوان یک فن-آوری قابل اتکا و کم هزینه در این راستا به کار گرفته شوند. در این پژوهش جاذب زئولیت FAU برای حذف آلاینده انتی بیوتیک تتراسایکلین (TC) مورداستفاده قرار گرفت. برای این منظور اثر پارامترهای فرایندی شامل غلظت TC، مقدار وزنی یون (II)Cu، pH و زمان موردمطالعه قرار گرفتند. دامنه متغیرهای مستقل غلظت TC از 50 تا 1000 میلی گرم بر لیتر، مقدار وزنی یون (II)Cu از 0 تا gr/gr 5/2، pH از 2 تا 11 و زمان از 20 تا 150 دقیقه در نظر گرفته شد. به منظور کمینه کردن تعداد آزمایش-های موردنیاز برای یک ارزیابی کامل، روش سطح پاسخ (RSM) و طراحی مرکب مرکزی (CCD) به وسیله نرم افزار Design Expert 7.0.0 به کار گرفته شد. شرایط توصیه شده به وسیله نرم افزار به طور دقیق در آزمایشگاه به کار گرفته شده و مقادیر متناظر درصد حذف تتراسایکلین اندازه گیری شد. نتایج مشخص کرد که جاذب زئولیت FAU برای حذف تتراسایکلین عملکرد قابل توجهی دارد به طوری که به حذف 85 درصد از آلاینده ی تتراسایکلین منجر شد. به طورکلی با افزایش غلظت TC از ppm 5/156 تا ppm 890، درصد حذف افزایش پیدا کرد. در غلظت های بیشتر از ppm 890 بازده حذف ثابت شد. پارامتر مقدار وزنی یون (II)Cu به ندرت در پروژ های پیشین مطالعه شده است در این پروژه اثر آن در حذف آلاینده به دو صورت بود بطوریکه با افزایش مقدار وزنی (II)Cu تا gr/gr 75/1 اثر مثبت بر روی بازده حذف گذاشت و در مقادیر بیشتر از gr/gr 75/1 کاهش راندمان حذف مشاهده شد. pH به عنوان یکی از پارامترهای عملیاتی در این پژوهش، نسبت به دیگر پارامترهای عملیاتی به جز پارامتر غلظت TC، بیشترین تأثیر بر راندما