مهرداد خامفروش

پساب های صنایع کاغذسازی با داشتن ترکیبات آلاینده مختلف یکی از آلوده ترین پساب ها می باشند که به دلیل دارا بودن ترکیبات پلیمری استخراجی از چوب درختان مانند لیگنین و دیگر آلاینده ها، ازلحاظ بهداشتی دارای اثرات مضری مانند اسهال، استفراغ، تهوع، سوزش چشم می-باشد همچنین روی زندگی موجودات آبزی و زیبایی محیط زیست، اثرات مضری به جا می گذارند.علاوه بر جنبه های زیست محیطی، کاربردی بودن لیگنین در صنایع ازجمله در تولید چسب، کود شیمیایی، رزین و ...، نیرومحرکه ای برای جداسازی آن است. فرایندهای فیلتراسیون غشایی می-تواند به عنوان یک فن آوری سازگار با محیط زیست در این راستا به کار گرفته شوند. در این پژوهش غشا اولترافیلتراسیون PAN برای جداسازی لیگنین از پساب کارخانه کاغذسازی مورداستفاده قرار گرفت. برای این منظور اثر پارامترهای فرایندی شامل غلظت پساب، فشار و غلظت PVP موردمطالعه قرار گرفتند. دامنه متغیرهای مستقل غلظت پساب از 50 تا 100 گرم بر لیتر، فشار از bar 1 تا bar 5/3، غلظت PVP از %0 تا 4% هستند. به منظور کمینه کردن تعداد آزمایش های موردنیاز برای یک ارزیابی کامل، روش سطح پاسخ (RSM) و طراحی مرکب مرکزی (CCD) به وسیله نرم افزار Expert Design 7.0.0 به کار گرفته شد. پس از تعریف حدود بالا و پایین متغیرهای مستقل مذکور در نرم افزار، 20 آزمایش دریافت شد. سپس، شرایط توصیه شده به وسیله نرم افزار به طور دقیق در آزمایشگاه به کار گرفته شده و مقادیر متناظر پس دهی لیگنین و فلاکس نفوذی اندازه گیری شد. نتایج مشخص کرد که غشاء اولترافیلتراسون PAN برای جداسازی لیگنین از پساب کارخانه کاغذسازی عملکرد قابل توجهی دارد. به طورکلی با افزایش غلظت پساب، فلاکس کاهش پیدا کرد ولی برای پس دهی ابتدا با افزایش و سپس کاهش آن همراه بود. پارامتر فشار به طور خطی سبب افزایش فلاکس و کاهش پس دهی شد ولی این افزایش فلاکس در فشارهای بالا با سرعت کندتری صورت می گرفت. استفاده از پلیمر PVP به عنوان یکی از پارامترهای عملیاتی در این پژوهش، بیشترین تأثیر بر فلاکس و پس دهی را داشت. به دلیل اینکه PVP سبب افزایش خاصیت آب دوست غشاء می شود، بنابراین با افزایش قابل توجه فلاکس و کاهش پس دهی همراه بود. به وسیله نرم افزار DX 7.0.0 ، نسبت به سه حالت: (i) حداکثر فلاکس، (ii) حداکثر پس دهی، و (iii) حداکثر فلاکس و پس دهی، نقاط بهینه پیشنهاد شد و