محمد حسین قلی زاده

هدف از انجام این پژوهش واکاوی وردایی مقدار و زمان رخداد بارش در ایستگاه همدید ایلام است. در این مطالعه از داده های روزانه ی بارش ایستگاه همدید ایلام طی بازه ی زمانی 1/3/1365 تا 31/6/1391 استفاده شد. همگنی و ناهمگنی داده های بارش به کمک دو آزمون انحرافات تجمعی و بیشینه ی و رسلی ارزیابی گردید. معناداری روند داده ها به کمک آزمون نا پارامتریک من کندال محاسبه شد. برای برآورد شیب از تخمینگر شیب سن بهره گرفته شد. سال جهش در سری زمانی مقادیر ماهانه ی بارش به کمک دو آزمون همگنی یادشده شناسایی شد و معناداری تفاوت در میانگین سری زمانی قبل و بعد از سال جهش به کمک آزمون من ویتنی ارزیابی شد. یافته ها نشان داد که مقادیر بارش دریافتی طی ماههای مختلف سال در ایستگاه همدید ایلام ایستا نیست. نوع روند و نرخ تغییرات در ماههای مختلف سال یک اندازه و همسان نیست. در ماههای پربارش ایلام، مقادیر بارش دریافتی روند نزولی و معناداری را از خود نشان می دهند. درحالی که در ماههای کم بارش و خشک، مقدار بارش دریافتی ایلام روند مثبت و افزایشی را نشان می دهند. نرخ کاهشی مقدار بارش دریافتی ماه اسفند نسبت به سایر ماهها بیشینه است. در ماه اسفند به ازای هر دهه 1/36، فروردین 3/19 و در اردیبهشت 2/12 میلی متر از مقدار بارش کاسته شده است. درمجموع مقدار بارش سالانه در این ایستگاه 57/12 میلی متر کاهش یافته است همچنین یافته ها نشان داد که روند زمان بارش های دریافتی دوره ی خشک و گرم سال افزایشی است اما زمان بارش دریافتی اغلب ماههای دیگر سال کاهشی است. کاهش زمان بارش در اسفندماه بیش از دو ماه دیگر است. در اردیبهشت ماه زمان بارش 12/2 درصد کاهش داشته است؛ اما در شهریورماه 2/0 و مهرماه 28/0 درصد در هر دهه افزایش داشته است.