محمد حسین قلی زاده

چکیده دراین تحقیق به منظورتعیین مقدارتابش خورشیدی سطح و پهنه بندی آن داده های روزانه تابش و ساعات آفتابی ایستگاه های سینوپتیک استان کرمانشاه(اسلام آبادغرب، سرپل ذهاب،روانسر،کرمانشاه،کنگاور) در دوره آماری (2012-2009)،مورد بررسی قرار گرفت. برای برآورد تابش سطح مدل آنگستروم بکار رفت. ترسیم نقشه پهنه بندی نواحی تابشی به روش وزن دهی معکوس فاصله به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت ونقاط نزدیک به هم در یک پهنه ی تابشی قرار گرفتند.داده های روزانه تابش و ساعات آفتابی به صورت میانگین ماهانه ،فصلی و سالانه در نرم افزار اکسل محاسبه گردید.به کمک نرم افزار اس پی اس اس ازهمبستگی پیرسون استفاده شد و نتایج احراز شده همبستگی قوی و مثبت پارامترهای مورد مطالعه ایستگاه ها در سطح 95درصد نشان داد...ضرایب آنگستروم به دست آمده در هر ایستگاه به اقلیم ، نوع پوشش و موقعیت جغرافیای منطقه بستگی دارد . نتایج تحقیق نشان می دهد تخمین تابش با مدل تجربی آنگستروم در مقایسه با داده های پایه از دقت قابل توجهی برخوردار می باشد .با توجه به جداول ،نمودارها و نقشه های پهنه بندی تابش سطح استنباط می شود که ایستگاه های شرقی، مرکزی و جنوبی ازمقادیر تابش سطح بالاتری در طول ماه،فصل و سال برخوردارند. عواملی مانند دامنه های آفتابگیر،زمین های پست و هموار و زاویه تابش عمودی نقش عمده را داشته اند .وسعت تابش سطح به دلیل افزایش مدت و زاویه تابش ازژانویه تا اکتبر روند افزایشی در منطقه نشان داد.تفاوت تابش در اعتدالین و انقلابین در سطح منطقه از توازن بیشتری بر خوردار می باشد. این امر نشانگر تعادل،تمایل و تعامد بیشتر در زاویه تابش خورشید است.باتوجه به جهت تابش در نیمه سرد سال که جنوب شرقی است و امتداد رشته کوه زاگرس (شمال غربی-جنوب شرقی)قسمت های شرقی و جنوب شرقی در معرض تابش بیشتر قرار داشته و از تابش سطح بیشتر برخوردارشده اند.ارزیابی نقشه های تابش سطح در ماه های ژوئن و جولای تابش سطح مشابه وهمگن تر ذر ایستگاه ها مشخص می کند اما در ماه جولای شدت تابش در بخش مرکزی به دلیل زمین های پست و هموار و ارتفاع زیادتر خورشید بیش از نواحی دیگر است.با توجه به روند کاهش زاویه تابش و جابه جایی ظاهری خورشید به عرض های پایین تر نقشه تابش سطحی در ماه دسامبر نمرکز بیشتر تابش در قسمت جنوب شرقی را نشان می دهد و تابش سطح در سایر نواحی کاهش