محمد حاجی زاده

ویروس پیسک توت فرنگی (Strawberry mottle virus, SMoV) یکی از ویروس های مهم توت فرنگی است که پراکنش جهانی دارد. در طی تابستان سال های 97-1399، تعداد 188نمونه برگی با علائم شبه ویروسی و بدون علایم به منظور ردیابی SMoV از باغات توت فرنگی استان کردستان جمع آوری شد. RAN کل از نمونه ها با روش سیلیکا استخراج و cDNA آن ها با آغازگرهای تصادفی شش تایی ساخته شد. PCR با آغازگرهای اختصاصی انجام شد و قطعه ای به طول 461 جفت باز در 51/58 درصد از نمونه های مورد مطالعه تکثیر گردید. به منظور اطمینان از نتیجه RT-PCR، پنج جدایه انتخاب و پس از اتصال به پلاسمید pTG-19 در باکتری Escherichia coli ترانسفورم و پلاسمیدهای نوترکیب همسانه شده تعیین توالی شدند. نتایج توالی یابی نشان داد که این جدایه ها بیش از 90 درصد با جدایه های موجود در ژنبانک همپوشانی در سطح نوکلئوتیدی دارند. سپس، به منظور بررسی حضور شته ناقل در باغات توت فرنگی استان، تعدادی از نمونه ها به گیاه محک Fragaria vesca با کمک شته جمع آوری شده از باغات توت فرنگی (احتمالا Chaetosiphon fragaefolii) تلقیح شدند که بعد از دو هفته علائمی شبیه به علائم ویروس SMoV در گیاه محک ظاهر شدند و آلودگی آن به این ویروس تایید شد. در ادامه این تحقیق به منظور بررسی بیشتر خصوصیات مولکولی، چند جدایه بر اساس منطقه جغرافیایی، رقم میزبان و نوع علایم انتخاب و مناطق کد شونده آران ای شماره دو شامل ژن پروتئین پوششی و پروتئین حرکتی از چهار جدایه تکثیر و توالی یابی شدند. در آنالیز نوترکیبی، اتفاق نوترکیبی در این جدایه ها مشاهده نشد و از لحاظ ماهیت سایت برشی، تفاوتی با سایر جدایه های شناخته شده این ویروس وجود نداشت. در بررسی تبارزایی هر چهار جدایه در یک کلاد قرار گرفتند. در ارزیابی فاصله ژنتیکی جدایه های این تحقیق با سایر جدایه های ژنبانک جدایه KM (مریوان) به جدایه 19SP059E از کشور کانادا (شماره دسترسی MZ328087)، جدایه PK (سنندج) و جدایه 13A(سنندج) به جدایه C از کشور جمهوری چک (شماره دسترسی MH013327) و جدایه SA(کامیاران) به جدایه T1 از کشور ژاپن (شماره دسترسی LC550286) بیشترین شباهت نوکلئوتیدی را نشان دادند. این اولین گزارش از ردیابی و تعیین مشخصات مولکولی ویروس SMoV در مزارع توت فرنگی استان کردستان می باشد.