سنگدانه، آب و سیمان از اجزای اصلی بتن بوده و تعیین‌کننده کیفیت بتن می‌باشند. سنگدانه از آبرفت یا معدن کوهی تهیه میشود و دارای بیشترین حجم در بتن و بنابراین خواص زمین‌شناسی آن تعیین‌کننده کیفیت بتن است. ازآنجایی‌که مصالح کوهی از نظر تغییرات و حجم ذخیره قابل‌کنترل‌تر هستند و خواص مناسب‌تری در بتن ایجاد میکنند، بنابراین برای تهیه بتن با کیفیت و کنترل شده ترجیح داده میشود از این مصالح استفاده شود. تهیه راحت، شکل‌پذیری، مقاومت در برابر آتش‌سوزی اسکلت‌های بتنی و همچنین سهولت در حمل‌ونقل و اجرا، استفاده از بتن را در پروژه‌های کوچک و بزرگ، روزافزون کرده است. در صورت نادیده گرفتن برخی ویژگی‌های سنگدانه، تخریب بتن را به دنبال خواهد داشت. بنابراین بررسی کیفیت مواد اولیه بتن لازمه تضمین کیفیت بتن و به سهم خود موفقیت پروژه‌های مهندسی است. واکنشزایی قلیایی سیلیکاته سنگدانه (ASR)، واکنشی کند است که بعد از چند سال آثار آن در بتن پدیدار می‌گردد. این امر باعث شده بود که کمتر به آن توجه شود ولی درسالهای اخیر، با آسیب شناسی تخریب در سازه‌های بزرگ، لازم شده است که با دقت و حساسیت، کیفیت سنگدانه‌ها بررسی شود. استان کردستان به‌عنوان یکی از استآن‌های درحال‌توسعه، دارای طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی کوچک و بزرگ می‌باشد. مصالح مورد نیاز این پروژه‌ها از مصالح کوهی تهیه میشود و ازآنجایی‌که در استان، مطالعات کاربردی و اجرایی در زمینه کیفیت مصالح در دسترس نیست، لازم است برای تهیه بانک اطلاعاتی معدن شن و ماسه کوهی مطالعات جامعی انجام گیرد. در این تحقیق با تمرکز بر مصالح قرضه کوهی محدوده شهرستان سقز و دیواندره، به بررسی پتانسیل واکنش ASR مطابق با استاندارد ASTMC1260 پرداخته شد.
