1403/02/10
مسعود دهقان

مسعود دهقان

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0000-0001-7925-7770
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 456831
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکدۀ زبان وادبیات، طبقه سوم
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی چند معنایی فعل «شکستن» بر اساس انگارۀ معناشناسی قالبی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
چند معنایی، فعل شکستن، معناشناسی قالبی ، رویکرد شناختی، زبان فارسی
سال 1398
مجله پژوهش هاي زبان شناسي تطبيقي
شناسه DOI
پژوهشگران مسعود دهقان ، عطیه کرمی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی چند معنایی فعل شکستن در زبان فارسی بر اساس معناشناسی قالبی به مثابه ی نگرشی در چارچوب معناشناسی شناختی فیلمور (1982) انجام گرفته است. ماهیت انجام پژوهش از نوع کیفی و به روش توصیفی-تحلیلی بوده و داده ها از طریق بررسی فرهنگ بزرگ سخن (1383) و همچنین با استفاده از نمونه های متعددی از زبان فارسی معیار و منابع قابل جستجو در رایانه همچون سایت واژه یاب فرهنگ دهخدا گردآوری شده و اصالت معانی مختلف به دست آمده نیز به تأیید گویشوران زبان فارسی رسیده است. این پژوهش در واقع به دنبال پاسخی برای این پرسش هاست که نخست قالب-های معنایی فعل شکستن کدامند و این قالب های مختلف معنایی چگونه در باهم آیی با واژگان دیگر این معانی را به دست می دهند. نگارندگان در بررسی معانی چندگانه ی فعل شکستن، معانی متمایز این فعل را به دست داده و همگی آن ها در چارچوب معناشناسی قالبی در این پژوهش مورد توصیف، تحلیل و واکاوی قرار داده اند. یافته های پژوهش نشان داد که فعل شکستن دارای 40 قالب معنایی مختلف است و معنایِ «ضربه و ترک» به عنوان قالب و معنای سرنمون و 39 قالب معنایی دیگر زیر چتر قالب های معنایی کلی تر و در 7 خوشه ی معنایی؛ همچون «غم و ناراحتی» و «ارزش و احترام»، «پایان»، «تقلیل معنایی»، «چندمعنایی»، «فشار» و «استعاری» به عنوان معانی حاشیه ای توسط گویشوران مورد استفاده قرار می-گیرند. از این رو، با استفاده از قالب های معنایی به دست آمده، نحوه ی شکل گیریِ با هم آیی هایی های شامل شکستن نیز تبیین شد.