1403/02/10
مسعود دهقان

مسعود دهقان

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0000-0001-7925-7770
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 456831
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکدۀ زبان وادبیات، طبقه سوم
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
مفهوم‌سازی فعل «shekanen» (شکستن) در کُردی کلهری: رویکرد شناختی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
معنی‌شناسی شناختی، مفهوم‌سازی، انگارۀ چندمعنایی اصول‌مند، کُردی کلهری
سال 1401
مجله زبان فارسی و گویش های ایرانی
شناسه DOI
پژوهشگران زهرا پروینی راد ، مسعود دهقان ، اکرم کرانی

چکیده

از بین انواع روابط واژگانی، چند‌معنایی جایگاه مهمی در حوزۀ معنا دارد، چون زایایی معنا و گسترش مفاهیم، به طور چشمگیری، در نتیجۀ کارکرد چند‌معنایی محقق می‌شود. پژوهش حاضر با هدف مفهوم‌سازی فعل «شکانن» (شکستن) در کُردی کلهری براساس انگارۀ چند‌معنایی اصول‌مند ایوانز و گرین (2006) در رویکرد شناختی انجام گرفته است. بدین منظور، در این پژوهشِ کیفی، داده‌ها به دو روش اسنادی و مصاحبه‌ای به ترتیب از کتاب ضرب‌المثل‌های کُردی (جعفرزاده، 1385)، مصاحبه با گویشوران کُرد‌زبان گویش کلهری و مکالمۀ روزمرۀ آن‌ها گردآوری شده و به روش توصیفی-تحلیلی مورد واکاوی قرار گرفته‌اند. نتایج نشان داد که مفهوم اولیۀ این فعل، «شکستن» بوده و در شبکۀ معنایی آن سی و شش معنای متمایز، همچون «تکه کردن»، «نصف کردن»، «ترکیدن»، «کاهش یافتن»، «زیان رساندن»، «درد گرفتن» و امثال آن‌ها به دست داده شد که این معانی متفاوت در هفت خوشۀ معنایی متمایز قرار گرفتند. همچنین، معانی متمایز به همراه خوشه‌های معنایی آن‌ها در یک شبکۀ معنایی ترسیم شدند. بازنمایی مفهومی فعل در کُردی کلهری از منظر شناختی دانش ما را در مورد درک و فهم معانی آن‌ کامل‌تر می‌نماید و به پویایی دستور زبان کُردی کلهری هم کمک می‌نماید.