1403/02/10
مسعود دهقان

مسعود دهقان

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0000-0001-7925-7770
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 456831
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکدۀ زبان وادبیات، طبقه سوم
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
نگاهی به ادبیات از دیدگاه زبان شناسی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
انگاره نام، زبان شناسی شناختی، شعر، فضای آمیخته
سال 1399
مجله شعر پژوهي (بوستان ادب - علوم اجتماعي و انساني سابق) - دانشگاه شيراز
شناسه DOI
پژوهشگران مسعود دهقان ، بهناز وهابیان

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی و خوانش استعاره های به کار رفته از دیدگاه زبان شناسی در اشعار شاملو و بهار ، شعرای معاصر، بوده که یکی دارای شعر نو و دیگری دارای شعر سنتی است. همچنین تحلیل و خوانش داده ها براساس رویکرد شناختی و به طور ویژه انگاره ی نظریه ی آمیختگی مفهومی(انگاره ی نام) فوکونیه و ترنر(2002،1998،1994) انجام گرفته که هدف آن، فراهم سازی یک الگوی شناختی عام برای معناسازی و پیدایش مفاهیم نو است. انگاره ی نام، مفهوم سازی یک حوزه بر اساس حوزه ی دیگر نیست که یک سویه و جهت دار باشد، بلکه به فضای آمیخته ی نوبنیاد چهارمی که در پدیدآمدن آن مفهومی سازی ذهنی مخاطب که از نگاشت و تناظر عناصر در فضاهای درون داد 1 و 2 به دست آمده است، اشاره دارد. ماهیت انجام این پژوهشِ کیفی، توصیفی-تحلیلی بوده که به دلیل محدودیتِ حجم مقاله، نگارندگان به گونه ای تصادفی به بررسی برخی استعاره ها با استفاده از انگاره ی نام در اشعار شاملو و بهار پرداخته اند. نتایج نشان داد که استعاره ها و ترکیب های به-کار رفته در این مجموعه ی اشعار، با استفاده از فرایندهای ترکیب، بسط و تکمیل، فضاهای نوبنیادی را به وجود آورده است؛ یعنی با فرافکنی عناصر متناظر در هر دو فضای درون داد، فضای آمیخته ی نوبنیادی ساخته شده است. بنابراین، یافته ها نشان داد که شاملو و بهار در اشعار خود از انگاره ی استعاره ی مفهومی(انگاره ی اسم) لیکاف و جانسون(1980) فراتر رفته و از انگاره ی نام بهره گرفته اند. یافته ها حاکی از آن است که استعاره های به کار رفته در این اشعار از نوع شبکه ی دو ساحتی هستند. به عبارتی، فضای آمیخته ی نوبنیاد، متعلق به عناصر متناظر و متفاوت در هر دو فضاهای درون داد است. در پایان، بررسی ها نشان داد که بهار در اشعارش از استعاره ی «یأس و ناامیدی» و در مقابل شاملو از استعاره ی «امید» استفاده کرده است.