مسعود داوری

گیاه ذرت نقش مهمی در چرخه غذایی انسان دارد و بنابراین ارزیابی عوامل مؤثر بر عملکرد بهینه آن اهمیت فراوانی دارد. یکی از این عوامل مؤثر بر کمیت و کیفیت ذرت، وضعیت پتاسیم موجود در خاک است. پتاسیم در ذرت نه تنها از نظر مقدار، بلکه از نظر فیزیولوژیک و بیوشیمیایی نیز نقشی مهم دارد. هدف از این پژوهش، انتخاب عصاره گیر مناسب برای تعیین پتاسیم قابل استفاده ذرت در 19 نمونه از خاک های آهکی استان کردستان بود. به منظور برقراری ارتباط بین پتاسیم قابل استخراج توسط عصاره گیرهای مختلف و جذب پتاسیم توسط ذرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو سطح پتاسیم (صفر و 300 میلی گرم در کیلوگرم خاک با استفاده از سولفات پتاسیم) در سه تکرار انجام شد. غلظت پتاسیم در عصاره گیاه به وسیله دستگاه فلیم فتومتر اندازه گیری و شاخص های گیاهی جذب پتاسیم، جذب اضافی، پاسخ گیاه، عملکرد نسبی و افزایش غلظت محاسبه گردید. نتایج نشان داد بین پتاسیم جذب شده توسط گیاه با پتاسیم قابل استخراج توسط استات آمونیوم یک مولار (**P≤0.01, r=0.84)، کلرید باریم 0.1 مولار (**P≤0.01, r=0.74)، استات سدیم یک مولار (**P≤0.01, r=0.69)، کلرید سدیم یک مولار (**P≤0.01, r=0.67)، اسید نیتریک 0.1 مولار (**P≤0.01, r=0.64) وکلرید کلسیم 0.01 مولار (*P≤0.05, r=0.55) همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. لیکن، عصاره گیر استات آمونیوم یک مولار با توجه به جنبه اقتصادی، سرعت عصاره گیری و ارتباط قابل قبول با جذب پتاسیم، غلظت پتاسیم و عملکرد خشک می تواند به عنوان عصاره گیری مناسب، برای پیش بینی پتاسیم قابل استفاده ذرت در خاک های آهکی استان کردستان مورد استفاده قرار گیرد.