مسعود داوری

منحنی نگه داشت آب در خاک (SWRC) یکی از ویژگی هیدرولیکی بسیار مهم خاک بوده که کاربردهای چندی در کشاورزی، محیط زیست و مهندسی دارد. اندازه گیری مستقیم SWRC اغلب دشوار، زمان بر و پرهزینه است؛ از این رو، توابع انتقالی (PTFs) و مدل های تجربی و فرکتالی مختلفی برای توصیف آن اشتقاق یافته اند. بیشترPTF های توسعه یافته از ویژگی های زودیافت خاکی برای تخمین SWRC استفاده می کنند. مروری بر منابع نشان می دهد استفاده از ویژگی های عوارض زمین به عنوان برآوردگر در تخمین ویژگی های هیدرولیکی خاک کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین، در این پژوهش، ویژگی زودیافت خاکی به همراه داده های عوارض زمین به عنوان برآوردگر در تخمین SWRC استفاده شد. ما PTFهایی نقطه ای و پارامتریک را بر اساس مدل های هیدرولیکی خاک بروکس-کوری (BC)، ون گنوختن (vG) و تیلور و ویت کرافت (TW) با استفاده از رگرسیون خطی چندگانه گام به گام (SMLR) توسعه دادیم. بدین منظور، تعداد 131 نمونه خاک دست خورده و دست نخورده به طور تصادفی از دشت کشاورزی قروه- دهگلان جمع آوری شد. برخی از ویژگی های مبنایی این خاک ها با روش های استاندارد آزمایشگاهی اندازه گیری شد. همچنین مقدار رطوبت خاک در پتانسیل های ماتریک 10-، 33-، 50-، 100-، 300-، 500-، 1000- و 1500- کیلو پاسکال با دستگاه صفحات و غشاء فشاری تعیین شد. مدل های SWRC مورد مطالعه با استفاده از جعبه ابزار SOLVER نرم افزار Excel و یا نرم افزار RETC به داده های اندازه گیری شده برازش داده شدند. از آماره های ضریب تبیین (R2)، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین خطا (ME) برای ارزیابی و اعنبارستجی توابع انتقالی اشتقاقی استفاده شد. نتایج نشان داد که با در نظر گرفتن ویژگی های مبنایی خاکی و داده های عوارض زمین به عنوان برآوردگر، کارایی توابع انتقالی نقطه ای و پارامتریک در تخمین منحنی نگع داشت آب در خاک می تواند بهبود یابد. با توجه به نتایج، تخمین PTF های اشتقاقی با و یا بدون استفاده از داده های عوارض زمین در انتهای خشک منحنی نگه داشت آب در خاک در مقایسه با انتهای مرطوب آن دقیق تر بود. به طور کلی، نتایج این پژوهش بهره گیری از ویژگی های عوارض زمین را به عنوان ورودی به توابع انتقالی، هنگامی که ویژگی های مبنایی خاک در دسترس هستند، تأیید می کند.