1403/02/14
مسعود داوری

مسعود داوری

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 56506863800
دانشکده: دانشکده کشاورزی
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکده کشاورزی، گروه علوم و مهندسی خاک
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
مقایسه مدل های MPSIAC، هیدروفیزیکی و EPM در تخمین فرسایش و بار رسوب با استفاده ازGIS (مطالعه موردی حوزه آبخیز نوژیان)
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
فرسایش خاک، رسوبدهی، واحدهای همگن، واحد هیدرولوژیکی، MPSIAC، EPM، هیدروفیزیکی، GIS
سال 1384
مجله علوم خاك و آب
شناسه DOI
پژوهشگران مسعود داوری ، حسینعلی بهرامی ، جمال قدوسی ، ناصر طهماسبی پور

چکیده

فرسایش خاک را می توان به عنوان یکی از مهمترین موانع دستیابی به توسعه کشاورزی پایدار و منابع طبیعی دانست. رسوبات ناشی از فرسایش حوزه های آبخیز علاوه بر هدر رفت خاک و کاهش حاصلخیزی آن موجب کاهش کیفیت آب شده و عمر مفید سدها را به دلیل انباشت رسوبات در مخزن آنها به مخاطره می اندازد. حوزه آبخیز نوژیان که در استان لرستان واقع شده دارای ویژگی های توپوگرافی، اقلیمی و سازندهای زمین شناسی خاصی می باشد که در ایجاد فرسایش و تولید رسوب نقش اساسی دارند. با توجه به موارد فوق، برای ارزیابی نتایج حاصل از بکار گیری مدل های تجربی، به عنوان منطقه تحقیق انتخاب گردیده و فرسایش و رسوب حوزه از نظر کیفی و کمی با استفاده از مدل های MPSIAC، هیدروفیزیکی و EPM در محیط GIS مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا برای اجرای مدل های انتخاب شده، پس از ورود لایه های اطلاعاتی به محیط GIS و وزن دهی آنها، از تلفیق این لایه ها در دو مدل EPM و MPSIAC به ترتیب 278 و 527 واحد همگن تفکیک گردیده سپس شدت فرسایش و تولید رسوب در این واحدهای همگن محاسبه شده است. به طوری که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از مدلهای EPM و MPSIAC به ترتیب 4308.9 و 1439.01 T/y/km2 بدست آمد. برای تخمین بار رسوب با استفاده از مدل هیدروفیزیکی حوزه آبخیز نوژیان بر اساس روش کار به شش واحد هیدرولوژیکی تقسیم و میزان تولید رسوب در آنها برآورد گردید. میزان تولید رسوب برآورد شده با استفاده از مدل هیدروفیزیکی حدود 2536.1 T/y/km2 بوده است. به منظور مقایسه نتایج، میزان رسوب اندازه گیری شده در ایستگاه هیدرومتری کشور که حدود 2389 T/y/km2 می باشد به عنوان سطح مقایسه در نظر گرفته شد. نتایج این تحقیق نشانگر این است که مقدار رسوب برآورد شده با استفاده از مدلهای EPM و MPSIAC نسبت به آمــار رسوب به ترتیب 1.8 و 0.6 برابر است. در حالی که رسوب برآورد شده توسط مدل هیدروفیزیکی با نسبت 1.06 در مقایسه با دو مدل دیگر از دقت بیشتری برخوردار است. نتیجه بررسی های انجام شده در مورد اختلاف های موجود بیانگر این واقعیت است که کالیبره کردن مدل های تجربی از طریق اصلاح نارسایی های موجود در آنها در تطبیق با شرایط خارج از محل ابداع آنها امری ضروری و گریزناپذیر است.