محمد دارند

این پژوهش باهدف بررسی ارتباط بین بارش روزانه و بارش‌های کوتاه‌مدت در استان کردستان و توسعه روابط تجربی برای تخمین بارش‌های کوتاه‌مدت انجام شد. برای نیل به این هدف، از داده‌های ساعتی و روزانه بارش ایستگاه‌های سینوپتیک استان کردستان طی دوره‌های آماری ۱۳ تا ۳۴ ساله (بسته به ایستگاه) استفاده گردید. پس از استخراج سری‌های زمانی حداکثر شدت بارش با تداوم‌های ۶، ۱۲، ۱۸ و ۲۴ ساعته، شش توزیع آماری شامل نرمال، لوگ نرمال دو سه پارامتره، پیرسون، لوگ پیرسون نوع سوم و گمبل برازش داده شد و بهترین توزیع بر اساس معیار RMSE انتخاب گردید. سپس منحنی‌های شدت-مدت-فراوانی (IDF) برای ایستگاه‌های مورد مطالعه ترسیم و روابط بین بارش روزانه و بارش‌های کوتاه‌مدت در دوره‌های بازگشت ۲ تا ۵۰ ساله تحلیل شد. نتایج نشان داد که همبستگی بسیار بالایی (ضریب همبستگی پیرسون بیش از 97/0) بین شدت بارش در تداوم‌های ۶، ۱۲ و ۱۸ ساعته با شدت بارش ۲۴ ساعته در دوره‌های بازگشت متناظر وجود دارد. به‌طور خاص، روابط تجربی به‌صورت معادلات چندجمله‌ای درجه دو خطی ارائه شدند که با دقت بالا (ضریب تبیین بالاتر از ۰٫۹۵ و خطای کم) قادر به تخمین بارش‌های کوتاه‌مدت هستند. همچنین، تفاوت‌های مکانی معناداری در پارامترهای این روابط مشاهده شد که عمدتاً ناشی از عوامل جغرافیایی و اقلیمی مانند ارتفاع و میزان بارش سالانه بود. به‌عنوان‌مثال، ایستگاه مریوان در غرب استان با بارش بیشتر، نسبت به ایستگاه بیجار در شرق استان، مقادیر شدت بارش بالاتری را نشان داد.