محمد دارند

برای انجام این پژوهش از داده های روزانه ی بارش 188 پیمونگاه همدید، اقلیمی و باران سنجی داخل و خارج از استان کردستان طی بازه ی زمانی1/1/1340 تا 29/12/1388 (21/3/1961 تا 19/1/2011) استفاده شد. به کمک روش زمین آمار کریگینگ مقادیر بارش بر روی یاخته های 6×6 کیلومتر میان یابی شد. برای هر روز یک نقشه ی رقومی تهیه شد. مقادیر بارش بر روی 811 یاخته ی داخل استان کردستان استخراج شد و یک پایگاه داده (گاه جای) در ابعاد 811×18203ایجاد شد که بر روی سطرها روز (زمان) و بر روی ستون ها مکان (یاخته ها) قرار داشت. مقادیر مجموع ماهانه ی بارش برای هر یاخته حساب شد. طی بازه ی زمانی یاد شده مقادیر عددی مربوط به 10 سیگنال اقلیمی از تارنمای NCEP/NCAR برگرفته شد. ارتباط بین سیگنال های اقلیمی با بارش استان کردستان به کمک رگرسیون خطی در سطح اطمینان 95 درصد آزمون شد. یافته ها نشان داد که بین سیگنال های اقلیمی با بارش استان کردستان طی دوره ی مورد مطالعه ارتباط معناداری دیده می شود. گستره و شدت ارتباط معنادار بین سیگنال ها و بارش استان، در فصل پاییز به اوج می رسد. در فصل پاییز نقش سه سیگنال اقلیمی شاخص نوسان جنوبی (SOI) ، شاخص دریای شمال-خزر (NCP) و شاخص شرق اقیانوس اطلس- غرب روسیه (EAWR) بر بارش استان پررنگ تر است. شاخص نوسان جنوبی ارتباط معکوس و دو شاخص دریای شمال-خزر و شرق اقیانوس اطلس- غرب روسیه ارتباط مستقیمی با بارش در فصل سرد سال دارند. در فصل گرم سال ارتباط دو شاخص اخیر با بارش استان معکوس است. بطور کلی می توان گفت که در فصل سرد سال افزایش فشار تراز دریا و ارتفاع ژئوپتانسیل در تراز 500 هکتوپاسکال بر روی غرب اروپا و کاهش آن بر روی مدیترانه ی شرقی، دریای خزر و شمال دریای خزر منجر به افزایش بارش در استان کردستان می شود. در فصل گرم سال (بویژه تابستان) افزایش فشار تراز دریا و ارتفاع ژئوپتانسیل بر روی بخش های شمالی دریای خزر منجر به افزایش بارش های فصل گرم سال خواهد شد.