1403/02/13
محمد دارند

محمد دارند

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 26664517400
دانشکده: دانشکده منابع طبیعی
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکده منابع طبیعی، گروه آب و هواشناسی
تلفن: 08736620551

مشخصات پژوهش

عنوان
واکاوی ارتباط بین دمای رویه زمین با ضخامت جو بر روی گستره ایران زمین
نوع پژوهش
سخنرانی
کلیدواژه‌ها
دمای رویه زمین، ضخامت جو، ایران.
سال 1394
پژوهشگران محمد دارند

چکیده

برای انجام این پژوهش از داده های دمای ماهانه شبکه ای مرکز میان مدت اروپایی(ECMWF) با تفکیک مکانی 0/125 درجه قوسی طی بازه زمانی 1979/1 تا 2014/12 استفاده شد. همچنین داده های ماهانه مربوط به 43 ایستگاه همدید بر روی گستره ایران زمین طی بازه زمانی یاد شده برگزیده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که به لحاظ آماری در سطح اطمینان 95 درصد ارتباط معناداری بین دمای رویه زمین با ضخامت جو در ترازهای پایینی و میانی وردسپهر وجود دارد. میزان ارتباط بین دمای رویه زمین با ضخامت جو در تراز زیرین ورسپهر 850-1000هکتوپاسکال بیشتر از سایر ترازهای جوی است. بنابراین می توان از ضخامت جو در این لایه به عنوان نمایه ای از تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی استفاده کرد. نرخ ارتباط بین دمای رویه و ضخامت جو در تراز یاد شده بر روی گستره ایران زمین هم اندازه و یکسان نیست.در ماههای مارس و اکتبر متوسط نرخ همبستگی گستره ایران زمین بیشتر از سایر ماههای دیگر سال است. طی فصل زمستان بر روی نیمه مناطق شرقی کشور میزان همبستگی به نسبت سایر مناطق بیشتر است. به نظر می رسد دلیل آن را می توان ثبات نسبی جو، یکنواخت و یکدست بودن جو دانست. برعکس چنین شرایطی برای نیمه غربی ایران صدق می کند که ممکن است هوای سرد رویه زمین با هوای گرم در بالا که از جانب جنوب غرب و جنوب فرارفت شده باشد همزمان روی هم قرار گیرند. در ماههای گرم سال متوسط نرخ ارتباط بین دمای رویه و ضخامت جو بر روی مناطق مرکزی ایران زمین به نسبت سایر مناطق بیشتر است. اگرچه بر روی اغلب گستره ارتباط بین دمای رویه و ضخامت جو طی فصل گرم سال قابل ملاحظه و چشم گیر است ولی از آن جایی که بر روی سواحل جنوبی کشور نرخ ارتباط به دلیل حجم بالای رطوبت جو اندک و غیر معنادار است متوسط همبستگی پهنه نسبت به ماههای دیگر سال نیز کوچکتر است.بر روی مناطقی که نرخ همبستگی بالاست می توان مقادیر دما را با دقت بالایی تخمین زد و خلأ و گپ های آماری که در سری زمانی ایستگاهها دیده می شود را پر کرد. بطور کلی اگرچه برپایه یافته های این پژوهش ارتباط بسیار بالایی بین دمای رویه و ضخامت جو بر روی ایران زمین مشاهده شد ولی به نظر می رسد که هر چه جو باثبات تر، یکدست(بدون وارونگی، یکپارچه سرد و یا گرم)، صاف و بدون ابرناکی باشد با اطمینان بیشتری می توان مقادیر دما را تخمین زد.