محمد دارند

کشاورزی مهمترین فعالیت اقتصادی پایه ای است که در جهان انجام می گیرد. بر همگان آشکار است که اقلیم و شرایط جوی نقش کلیدی بر محصولات کشاورزی دارند. افزایش عملکرد محصولات کشاورزی در واحد سطح و بهبودکیفیت محصولات وابسته به شرایط اقلیمی هر منطقه است. چنانچه پارامترهای اقلیمی در یک منطقه دچار تغییرات حدی شوند و خارج از آستانه ی گیاهان باشند، منجر به خسارات جبران ناپذیری بر محصولات کشاورزی خواهند شد. با وجود اینکه کنترل عوامل جوی و اقلیمی توسط انسان ممکن نیست اما انسان با تلاشی که در جهت ارتقاء دانش خود نسبت به تاثیر عوامل جوی دارد و با به کاربردن مطالعات و بررسی هایی که بر روی روند تغییرات عوامل جوی دارد می تواند توانمندی خود را در کاهش خسارات ناشی از عوامل جوی به مرحله اجرا در آورد. از این رو شناسایی، پهنه بندی و واکاوی تغییرات نمایه های اقلیم کشاورزی ضروری به نظر می رسد. با توجه به هدف این پژوهش داده های روزانه ی دمای کمینه، بیشینه، میانگین شبانه روزی و بارش 11 ایستگاه همدید، 16 ایستگاه اقلیمی و 161 ایستگاه باران سنجی در داخل و خارج از استان کردستان طی بازه ی زمانی1/1/1962 تا 31/12/2012 استفاده شد. از آن جایی که ایستگاههای هواسنجی بر روی استان یکسان توزیع نشده اند، با بهره گیری از روش زمین آماری کریگینگ مقادیر داده های سنجه های یاد شده بر روی یاخته های 6 در 6 کیلومتر درون یابی شدند که حاصل آن 811 یاخته ی مکانی بود که در داخل مرز سیاسی استان کردستان قرار داشت. در نهایت پایگاه داده ای در ابعاد 811×18628 ایجاد شد که بر روی سطرها روزهای مورد واکاوی و بر روی ستونها یاخته های داخل مرز سیاسی استان قرار داشت. ماتریس مورد نظر مبنای کلیه ی محاسبات انجام شده در این پژوهش قرار گرفت. از 6 گروه نمایه ی اقلیم کشاورزی برای 3 دسته محصولات کشاورزی بر پایه ی زمان رشد آنها بهره گرفته شد. گروه اول نمایه های اقلیم کشاورزی شامل آخرین یبخندان بهاره (LSF)، اولین یخبندان پاییزه (SSF) و دوره ی بدون یخبندان (FFP) بود که بر پایه ی دو آستانه ی دمای کمینه ی صفر و 2- درجه ی سانتی گراد در نظر گرفته شدند. گروه دوم شامل نمایه های شروع دوره ی رشد (SGS)، پایان دوره ی رشد (EGS) و طول دوره ی رشد (GSL) بود که برای این گروه نیز دو آستانه ی دمایی 5 و 10 درجه ی سانتی گراد در نظر گرفته شد. گروه سوم شامل نمایه ی در