1403/02/13
محمد دارند

محمد دارند

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 26664517400
دانشکده: دانشکده منابع طبیعی
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکده منابع طبیعی، گروه آب و هواشناسی
تلفن: 08736620551

مشخصات پژوهش

عنوان
ویژگی های توصیفی وردایست بر روی جو ایران در فصول تابستان و زمستان
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
تراز فشاری، وردایست، تابستان، زمستان، وردایست
سال 1400
مجله اطلاعات جغرافيايي (سپهر)
شناسه DOI
پژوهشگران حسین عساکره ، محمد دارند ، سید ابوالفضل مسعودیان ، سوما زندکریمی

چکیده

وردایست لایه انتقال بین وردسپهر و پوشن­ سپهر است. در این پژوهش برای شناخت وردایست بر روی جو ایران از داده های دما و ارتفاع ژئوپتانسیل مربوط به پایگاه ECMWF در بازه ی زمانی 1979 تا 2018 با تفکیک افقی 0/25 درجه­ در ترازهای مختلف جو و بر پایه افت آهنگ دما (LRT) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که در ماه های فصل زمستان تغییرات تراز فشار وردایست بر روی ایران از عرض جغرافیایی تبعیت می کند و با افزایش عرض جغرافیایی ارتفاع وردایست کاهش می یابد، اما در ماه های فصل تابستان ویژگی های تراز فشار وردایست متفاوت با ماه های فصل زمستان است. در این ماه ها تغییرات ترازهای فشار وردایست از عرض جغرافیایی تبعیت نمی کنند؛ بر روی ارتفاعات زاگرس و کرمان ارتفاع وردایست در پایین ترین حد خود قرار دارد، در حالی که بالاترین ارتفاع وردایست در این ماه ها در عرض های جغرافیایی بالاتری نسبت به دیگر ماه ­ها واقع می شود. بررسی دمای تراز پایین و بالای وردایست نیز نشان داد که دمای تراز پایین وردایست در تمام ماه های فصول بررسی شده پایین تر از دمای تراز بالای آن است و دمای دو تراز با تغییرات ارتفاع وردایست در ماه های مختلف دچار تغییر شده است. بررسی تفاضل دمایی دو تراز اطراف وردایست نشان داد که تفاضل دمایی دو تراز اطراف وردایست در فصل تابستان در مقایسه با فصل زمستان قابل توجه تر است. این در حالی بود که در فصل زمستان تفاضل دمایی در اکثر مناطق از عرض جغرافیایی تبعیت می کند و با افزایش عرض جغرافیایی تفاضل دمایی کاهش می ­یابد.