زمینۀ مطالعه: آنزیم فیتاز ) EC 3.1.3.8 ( به عنوان یک افزودنی غذایی در جیره حیوانات تک معدی، با هدف افزایش میزان جذب فسفات موجود در جیره، در شاخههای مختلف علوم تغذیه دام، طیور و آبزیان دارای جایگاه ویژهای میباشد. با این وجود اقدامات کافی در زمینه تشدید اثر آن یا رفع موانع عمل بهینه آن صورت نگرفته است. هدف: این پژوهش با هدف یافتن عوامل فعالکننده یا مهارکننده فیتاز در منابع گیاهی غنی از متابولیتهای ثانویه صورت گرفت. روشکار: آنزیم فیتاز از دانه گندم رقم سرداری استخراج گردید. پس از تهیه عصاره متانولی نمون ههای گیاهی، اثر آ نها در چهار غلظت 001 / 0 ، 01 / 0 ، 1 / 0، و 1 گرم درلیت ر، به رو ش اسپکتروفتومتری میکروپلیت و در طو لموج 405 نانومتر ، بر روی فعالیت فیتاز بررسی ش د. نتایج: در میان عصار ههای متانولی برر س یشد ه، عصاره متانولی چهار گیاه Pedicularis sibthorpii Boiss ، Phlomis persica Boiss ، Solenanthus Circinatus Ledeb ، Stachys lavandulifolia Vahl ، اث ر مهارکنندگ ی قاب لتوجهی بر فعالیت آنزیم فیتاز از خود نشان دادند. در مقاب ل عصاره متانولی شش گیاه Astragalus caraganae Hohe ، Hypericum scabrum L ، Linum album Ky.ex Boiss ، Valeriana sisymbriifolia Vahl ، Euphorbia denticulate Lam ، Rindera lanata (Lam.)Bge ، اث ر فعا لکنندگی قاب لتوجهی بر فعالیت آنزیم فیتاز از خود نشان دادن د . نتیجهگیری نهایی: مطابق نتایج این مطالعه میتوان هم گیاهان دارای خاصیت فعالکنندگی فیتاز و هم گیاهان دارای خاصیت مهارکنندگی فیتاز را بهعنوان منابعی بالقوه جهت استفاده در جیره حیوانات تک معدی با هدف افزایش راندمان جذب فسفات جیره، پیشنهاد نمود. گروه نخست میتوان را جهت تقویت فعالیت فیتاز به جیره اضافه کرد و اعضای گروه دوم را، اگر به شکلی در رژیم غذایی این حیوانات موجود باشد میتوان حذف نمود.