محمدعلی زارعی

مقدمه: به تأخیر انداختن جذب گلوکز از طریق مهار آنزیم های تجزیه کننده ی کربوهیدرات ها، یک روش درمانی برای کاهش هیپرگلیسمی پس از صرف غذا است. آلفاگلوکزیداز باعث تسریع آزاد شدن آلفاگلوکز از کربوهیدرات ها می شود. گیاهان منابعی غنی از ترکیبات فعال زیستی هستند، امروزه تحقیقات بسیاری بر روی عصاره های گیاهی با هدف یافتن مهارکننده های جدیدی برای این آنزیم در حال انجام است. هدف: یافتن مهارکننده های قوی، جدید و دارای عوارض کمتر برای آنزیم آلفاگلوکزیداز در عصاره های گیاهی. روش بررسی: عصاره هگزانی 60 گونه گیاهی به منظور بررسی فعالیت مهاری آنها بر روی آلفاگلوکزیداز، در غلظت های 001/0، 01/0، 1/0 و 1 mg/ml مورد بررسی قرار گرفتند. فعالیت آنزیم به روش اسپکتروفتومتری در طول موج 405 نانومتر و از طریق سنجش مقدار پارانیتروفنل رها شده از پارانیتروفنل گلوکوزید ارزیابی شد. از آکاربوز به عنوان کنترل مثبت استفاده شد. همه ی سنجش ها با سه تکرار انجام شد. نتایج: در میان 60 گونه گیاهی، عصاره گیاهانDescurania sophia (L.) Webb & Berth, Fumaria vailantii Loisel, Ferula haussknechti Wolf & Rech, Haplophyllum acutifolium (DC.) G.Don, Isatis cappadociaca Desv., Eremostachys laevigata Bunge, Silene aucheriana Boiss، فعالیت مهارکنندگی بالای 60 درصد بر روی آنزیم آلفاگلوکزیداز نشان دادند. در این میان فعالیت مهارکنندگی عصاره هگزانی گیاهان خاکشیر (D. sophia)، شاه تره (F. vailantii) و کمای غلاف دار (F. haussnechti)، به طور چشم گیری بالا و مقادیر 50IC آنها به ترتیب 9/0، 55/24 و 71/2 mg/ml بود. نتیجه گیری: عصاره ی هگزانی گیاه خاکشیر (D. sophia) به دلیل درصد مهار بالا و 50IC پایین می تواند با هدف جداسازی و تعیین ماهیت عامل مهارکننده آنزیم آلفاگلوکزیداز، مورد استفاده قرار گیرد.