تیروزیناز، اکسیدازی حاوی عنصر مس و دارای چندین عملکرد است و به مقدار زیاد در گیاهان، قارچ ها، میکروارگانیسم ها و جانوران یافت می شود. آنزیم تیروزیناز دو مرحله اول ملانوژنز را در پستانداران کاتالیز می کند و مسئول پدیده ی سیاه شدگی آنزیمی سبزیجات و میوه های آسیب دیده می باشد. تیروزیناز دارای دو مکانیسم مهم می باشد، با فعالیت مونو فنولازی باعث هیدروکسیله کردن ال- تیروزین به ال- دوپا شده و با فعالیت دی فنولازی باعث اکسید کردن ال-دوپا به دوپاکوینون می شود. ترکیب اخیر طی یکسری مراحل آنزمی و غیر آنزیمی به ملانین تبدیل می شود. مهمترین عملکرد تیروزیناز در پستانداران شرکت در سنتز ملانین می باشد. تولید غیرطبیعی ملانین یا هایپرپیگمانتاسیون، باعث تیره شدن پوست و ایجاد لکه های پوستی می شود که یکی از مشکلات جدی زیبایی می باشد. با مهار آنزیم تیروزیناز می توان این بیماری ها را تا حد زیادی درمان کرد یا میتوان از بروز مشکلات زیبایی پیشگیری کرد. در این پژوهش اثر مهاری عصاره ی متانولی اندام های هوایی(گل، ساقه، برگ) دو گیاه Hyoscyamus kurdicus Bornm. , Salvia suffruticosa Montbr. & Auch. بر روی تیروزیناز قارچی سنجیده شده است. فعالیت مهاری قابل توجه عصاره متانولی تام گیاهان فوق قبلا گزارش شده است. تمام عصاره ها برای فعالیت مهاری تیروزیناز در چهار غلظت 001/01،0/0، 1/0، 1 میکرو گرم در میلی لیتر مورد سنجش قرار گرفتند. روش سنجش بر اساس مطالعات اسپکتروفتومتری با استفاده از دستگاه میکروپلیت ریدر در طول موج492 نانومتر بود و از اسید کوجیک به عنوان کنترل مثبت استفاده شد. مطابق نتایج این مطالعه عصاره متانولی در غلظت 1 میلی گرم بر میلی لیتر برای اندام برگ گیاه سالویا سافروتیکوزا (9/47 %مهار) و برای اندام برگ هیوسیاموس کردیکوس (43/53% مهار) دارای اثرات قابل توجهی بودند. و میزان IC50 آنها به ترتیب 4125/1 و 707/0 میلی گرم بر میلی لیتر بود. مطابق نتایج مطالعات سنتیک مهار آنزیمی، نوع مهار برای عصاره اندام برگ suffruticosa Saliva مهار نارقابتی، و برای عصاره اندام برگ Hyoscyamus kurdicus. از نوع مهار رقابتی بود. لذا می توان نتیجه گرفت که عصاره ی این دو اندام به دلیل درصد مهار بالا و IC50 پایین، حاوی عوامل مهارکننده ی بالقوه موثری باشند و تلاش برای جدا سازی آنها موضوع مناسبی برای پژوهش های آینده باشد.
