محمدعلی زارعی

بیماری دیابت به دلیل افزایش میزان گلوکز خون ناشی از عدم جذب به موقع آن توسط سلول ها ایجاد می شود. از آنجایی که آنزیم آلفا گلوکوزیداز باعث تجزیه کربوهیدرات های غذایی و به دنبال آن جذب و افزایش سطح گلوکز خون می شود، از مهار کننده های این آنزیم به عنوان دارو جهت درمان برخی از اشکال بیماری دیابت استفاده می شود. داروهایی که امروزه برای کنترل میزان گلوکز خون مصرف می شوند دارای عوارض جانبی متعددی هستند، لذا از آنجا که گیاهان منبع بسیار مناسبی از لحاظ ترکیبات فعال زیستی هستند، امروزه تحقیقات بسیاری جهت ارائه راهبردهایی برای درمان بیماری های مختلف با استفاده از آنها در حال انجام است. هدف از این مطالعه یافتن مهارکننده های قوی و جدید آنزیم آلفاگلوکوزیداز با استفاده از منابع گیاهی می باشد. عصاره های هگزانی 60 گونه گیاهی جمع آوری شده از مناطق مرکزی استان کردستان، به منظور بررسی فعالیت مهاری آنها بر روی آنزیم آلفاگلوکوزیداز در غلظت های 1، 1/0، 01/0 و 001/0 میلی گرم بر میلی لیتر مورد ارزیابی قرار گرفتند. از آکاربوز محلول در بافر فسفات به عنوان کنترل مثبت استفاده شد. همه سنجش ها در سه تکرار انجام شدند. مطابق نتایج این مطالعه عصاره گیاهان Descurania Sophia, Fumaria Vailantii, Ferula haussknechti Wolf ex Rech, Haplophyllum acutifolium (DC.)G.Don, Isatis cappadocica Desv, Eremostachys laevigata Bunge, Silene aucheriana Boiss. فعالیت مهار کنندگی بالای 60 درصد بر روی آنزیم آلفاگلوکوزیداز از خود نشان دادند. در این میان فعالیت مهاری عصاره گیاهان خاکشیر(D.sophia) و شاه تره (F.vailantii) به طور چشم گیری بالا، و 50IC آن ها به ترتیب 9/0، 55/24 میکرو گرم بر میلی لیتر بود. لذا می توان نتیجه گرفت که عصاره گیاه D. Sophia به دلیل درصد مهار بالا و 50IC پایین می تواند جهت مطالعات دقیق تر موضوع جالبی باشد.