محمدعلی زارعی

عنصر فسفر برای معدنی شدن استخوان، ایمنی، باروری و رشد حیوانات ضروریست. حیوانات تک معدی و پرندگان قادر به جذب تنها در حدود 40-30 درصد فسفر موجود در رژیم غذائی مبتنی بر مواد گیاهی خود می باشند، مابقی فسفر بشکل اسید فیتیک می باشد که دور از دسترس حیوان باقی می ماند. امروزه معلوم شده است که افزودن فیتاز میکروبی به جیره غذائی و یا قرار دادن مواد غذائی غنی از فیتاز در جیره غذایی خوک ، ماکیان و ماهی موجب رهائی بخش زیادی از فسفر فیتات شده و لذا مانع از صرف هزینه هنگفتی جهت افزودن فسفر به غذای دام ها می شود. حال اگر یک منبع غذائی خود حاوی مقادیر قابل توجهی از آنزیم فیتاز باشد، در واقع نیاز به آنزیم افزودنی به حداقل می رسد. در راستای رسیدن به این هدف بعنوان قدم نخست ارقامی از گندم های رایج در استان که ممکن است بصورت بخشی از جیره غذائی در مرغداری ها مورد استفاده قرار گیرند جهت بررسی فعالیت فیتازی انتخاب شدند. نمونه های گندم پس از آسیاب بوسیله غربال 0.5 میلی متری غربال و در بافر غذا حل شدند. سپس محلول ها توسط صافی PVDF صاف شدند. نمونه هائی از مایع صاف شده در مجاورت سوبسترا (اسید فیتیک) قرار گرفته و بمدت 60 دقیقه انکوباسیون در بن ماری 37 درجه صورت گرفت. پس از توقف واکنش، نمونه ها بمدت 10 دقیقه و با دور 5000 دور در دقیقه سانتریفیوژ شدند. جذب محلول روئی در طول موج 415 نانومتر قرائت گردید. فعالیت فیتازی نمونه ها از مقایسه جذب نوری نمونه ها با منحنی کالیبراسیون بدست آمد. این منحنی بوضوح نشان دهنده وجود فعالیت فیتازی بالا در نمونه سرداری می باشد. همانطور که ملاحظه می گردد، بیشترین فعالیت مربوط به رقم سرداری) (1232 FTU/g و کمترین فعالیت مربوط به رقم زرین (1133 FTU/g) است. لذا می توان گفت که بهتر است جهت افزایش آزاد سازی فسفر فیتات ترجیحاً در جیره غذائی طیور از رقم گندم سرداری استفاده گردد. همچنین این رقم گندم را می توان برای انجام اقدامات بعدی مانند جیره نویسی، اصلاح نژاد و یا اسنخراج آنزیم پیشنهاد نمود