مراحم آشنگرف

سن گندم (Hemiptera: Scutelleridae) Eurygaster integriceps Putton آفت مهم غلات است که سبب خسارت شدید کمی و کیفی می شود. سیکل زندگی آن دو مرحله متفاوت دارد، مرحله رشد و نمو و مرحله دیاپوز. طی مرحله دیاپوز، ذخایر انرژی سن گندم به طور چشم گیری تغییر می کند. به منظور بررسی فیزیولوژی دیاپوز سن گندم، حشرات کامل زمستان گذران نر و ماده به صورت ماهانه از آبان 90 تا فروردین 91 از ارتفاعات شهرستان دهگلان استان کردستان، جمع آوری شد. سپس ترکیبات ضد یخ مانند ترهالوز، گلیسرول، گلوکز، مایواینوزیتول و سوربیتول در حشرات کامل سن گندم با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه گیری شد. نتایج نشان دهنده تنوع وزنی بالایی در نمونه های اندازه گیری شده سن گندم بود، به طور کلی وزن حشرات نر از حشرات ماده پایین تر بود، این کاهش وزن به علت ناهماهنگی رشد دستگاه تولیدمثلی در حشرات دو جنس نر و ماده است. همچنین غلظت ترکیبات ضد یخ با کاهش دمای هوا افزایش یافت، به طوری که نتایج حاصل از اندازه گیری پلی ال ها نشان داد که گلیسرول و ترهالوز مهم ترین قندهای بدن می باشند. بیش ترین مقدار گلیسرول در بهمن ماه در حشرات نر 002/.0 ± 116/0 میلی گرم بر گرم وزن و در حشرات ماده 003/0 ± 139/0 میلی گرم بر گرم وزن به دست آمد و بیش ترین میزان ترهالوز محاسبه شده در دی ماه بود که مقدار آن در حشرات نر 041/0 ± 509/0 میلی گرم بر گرم وزن و در حشرات ماده به 036/0 ± 583/0 میلی گرم بر گرم وزن رسید. طی دیاپوز گلیسرول با سرد شدن هوا افزایش و پس از سردترین ماه های سال (دی و بهمن) کاهش یافت. به نظر می رسد طی دوره دیاپوز گلوکز با تبدیل شدن به گلیسرول در سرماسختی حشرات نقش مهم و حیاتی را ایفا می نمایند. سایر ذخایر غذایی مهم بدن مثل پروتیین و چربی کل در این دوره تغییرات قابل توجهی را متحمل نشدند. هر چند غلظت برخی ترکیبات ضد یخ در سن گندم پایین است، اما به نظر می رسد ترکیبات مختلف پلی ال ها حتی در غلظت های پایین نیز حشرات را در برابر دماهای پایین محافظت کنند.