سابقه و هدف: فشردهسازی یک روش اصلاح مکانیکی برای بهبود خواص مکانیکی چوبهای زراعی تندرشد محسوب میشود. یک راهکار متداول برای غلبه بر مشکل بازگشت فشردگی چوبهای فشرده، اصلاح گرمایی است که افت خواص مکانیکی را به همراه دارد. اصلاح گرمایی با روغنهای گیاهی عاملدار به دلیل واکنش گروههای عاملی روغن با گروههای هیدروکسیل چوب موجب بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی چوب میشود. هدف از پژوهش حاضر، جبران افت خواص مکانیکی ناشی از اصلاح گرمایی، با تلفیق فشردهسازی و اصلاح گرمایی در روغن سویای اپوکسیدارشده بود. مواد و روشها: در پژوهش حاضر چوب تندرشد و زراعی صنوبر با روغن سویای خام و اپوکسیدارشده اشباع شد و سپس چوب اشباعشده به میزان 30درصد فشرده شد. چوب فشردهشده حاوی روغن، در آون در دمای 180درجه سانتیگراد به مدت 4ساعت اصلاح گرمایی شد و خواص مکانیکی چوبهای فشرده و فشرده نشده اشباعشده با هر دو روغن خام و اپوکسیدارشده مورد بررسی مقایسهای قرار گرفت. یافتهها: محاسبه مقادیر جذب روغن سویای خام و اپوکسی در نمونههای غیرفشرده و فشرده نشان داد در نمونه فشرده نشده روغن اپوکسی به دلیل قطبیت بیشتر و قابلیت نفوذ به دیواره سلولی از جذب تقریباً دو برابری نسبت به روغن خام برخوردار بود. فشردهسازی منجر بهنشریه پژوهشهای علوم و فناوری چوب و جنگل، دوره ،30شماره 1402 ،2 128 خروج قابلملاحظه روغن در هر دو سطح گردید که باز هم روغن اپوکسیدارشده در نمونه فشرده از جذب بیشتری برخوردار بود. نتایج خواص مکانیکی نشان داد اصلاح گرمایی در نمونه فشرده اشباعشده با روغن خام و اپوکسیدار شده به ترتیب به افت 97و 7درصدی مقاومت خمشی منجر شد. اصلاح گرمایی در نمونه فشرده اشباعشده با روغن خام و اپوکسیدارشده به ترتیب موجب کاهش 96درصدی و 20درصدی سختی نسبت به نمونههای اصلاح گرمایینشده گردید. اصلاح گرمایی در نمونه فشرده اشباعشده با روغن اپوکسیدارشده، موجب کاهش انعطافپذیری و کاهش مقاومت به ضربه گردید. نتیجهگیری: اشباع چوب با روغن اپوکسیدارشده به دلیل قابلیت نفوذ به دیواره موجب افت قابلملاحظه مقاومت خمشی و سختی گردید ولی فشردهسازی موجب افزایش این مقاومتها گردید. اصلاح گرمایی پس از فشردهسازی در نمونههایی که با روغن اپوکسیدارشده اشباعشده بودند موجب افت کمتر مقاومت خمشی و سختی، در مقایسه با نمونههای اشباعشده با روغن خام شد؛ که البته این اثر در مورد مقاومت به ضربه مشهود نبود. بهطورکلی میتوان روش اصلاح گرمایی در روغن اپوکسیدارشده را بهعنوان روشی مؤثر برای کاهش بازگشت فشردگی و جذب آب چوبهای فشرده، که به افت کمتر مقاومتهای مکانیکی میانجامد، توصیه کرد
