یکی از سیاستهای دولت در ایران جهت تأمین مسکن ارزانقیمت و آسان برای اقشار کمدرآمد، سیاست احداث مسکن مهر بوده است که علاوه بر برطرف نمودن بسیاری از مسائل مورد انتظار توسط این طرح، معایبی نیز بر آن وارد است. زیرا مسکن صرفاً یک امر فیزیکی نیست و برای رسیدن به مسکن اجتماعی کارآمد، باید به تمامی ابعاد موردنیاز مسکن مطلوب اعم از بُعد انسانی و اجتماعی، ملاحظات فرهنگی، کالبد و معنا، زمینههای تاریخی و غیره توجه نمود. بسیاری از موارد یادشده در اجرای طرح مسکن مهر شهر ایلام نادیده گرفته شده و پژوهش حاضر بر آن است تا به این سؤال پاسخ دهد که مجموعه مسائل پیشروی طرح ساخت مسکن اقشار کمدرآمد، چگونه مسکن مهر شهر ایلام را تحتتأثیر قرار داده است. بر این اساس، هدف از این پژوهش کنکاش در عوامل مؤثر بر شکلگیری الگوی ساخت مسکن اجتماعی ناکارآمد و شناسایی مسائل و آسیبهای ناشی از اجرای پروژه مسکن مهر در شهر ایلام میباشد. این پژوهش در زمره مطالعات بنیادی- کاربردی قرار دارد و از رویکرد روششناسی آمیخته بهره میبرد. گردآوری دادهها بر پایه شاخصهایی صورت گرفته که از مرور منابع علمی مرتبط استخراج شدهاند. ابزار جمعآوری داده، پرسشنامهای بوده که در محدودهای انتخابشده به شیوه هدفمند توزیع شده است. دادههای بهدستآمده با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی تحلیل گردیدهاند و پس از محاسبه ماتریسهای مربوطه، عوامل کلیدی شناسایی، تفسیر و نامگذاری شدهاند. نه عامل: ۱- دسترسی، ۲- مشارکت اجتماعی، ۳- محیطی- زیباییشناسی، ۴- سرانه، ۵- اقتصاد خانوار، ۶- فرهنگ و زمینه، ۷- ایمنی و امنیت، ۸- کالبدی- فضایی، ۹- تأسیسات و خدمات، بر شکلگیری مسکن اجتماعی مؤثر هستند. این عوامل در مجموع توانستهاند 18.60 درصد از واریانس کل متغیرها را تبیین نمایند. در پایان، با توجه به میزان واریانس تبیینشده توسط هر عامل، مدلی مفهومی- عملیاتی اثربخش طراحی و ارائه شده است.
