زمینه و هدف: گردشگری مذهبی یکی از انواع گردشگری است که هرساله شمار علاقهمندان به آن افزایش مییابد این نوع گردشگری شهرهای مذهبی مقصد و شهرهای بینراهی و نقاطی که در آن توقف صورت میگیرد را تحت تاثیر قرار میدهد. هرساله حجم عظیمی از زائران ایرانی جهت شرکت در مراسم اربعین حسینی از نقاط مختلف کشور راهی مرزهای ایران میگردند و بر شهرهای مرزی استانهای مرزی تاثیر میگذارند، ازاینرو پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر اقتصادی این مراسم بر شهرهای مرزی انجامگرفته است.روش: این پژوهش از نوع توسعهای کاربردی بوده و از شیوههای کمی و کیفی در فرآیند سنجش و تبیین یافتهها استفاده کرده است، گردآوری اطلاعات از روش کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) بوده و از مدل معادلات ساختاری برای تعیین روابط بین متغیرها و میزان تاثیر بین آنها استفادهشده است. جامعه آماری پژوهش 400 نفر از ساکنان شهرهای مرزی (قصرشیرین و مهران) که در مشاغل مرتبط با گردشگری فعالیت داشتهاند میباشد.یافتهها: نتایج مدل معادلات ساختاری نشان میدهد که در طی سالیان برگزاری مراسم اربعین حسینی، اقدامات دولت نتوانسته نیرومحرکه و مشوقی در همگامسازی و همراستایی اقدامات عملی و اجرایی مشاغل بومی مرتبط با امر گردشگری در شهرهای مرزی باشد و همچنین زائران از امکانات شهرهای مرزی استفاده ننموده و در توسعه این استان نقش تاثیرگذاری نداشتهاند.نتایج: نتیجه پژوهش دال بر این است که از پتانسیل حضور زائران مراسم باشکوه اربعین حسینی جهت تغییرات اقتصادی در شهرهای مرزی بهرهبرداری کافی صورت نگرفته و تغییرات شهرهای مرزی ناشی از اقدامات نهادهای دولتی و شبهدولتی میباشد.
