1403/02/14
لقمان ملکی

لقمان ملکی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 55935222000
دانشکده: دانشکده علوم پایه
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکده علوم، گروه علوم زیستی
تلفن: 087-33664600-2494

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی میکروسکوپی انگل‌های راسته Rhinobothriidea در گیتارماهی لکه‌دارRhinobatos punctifer Compagno & Randall, 1987 آب‌های ایرانی دریای عمان
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
گیتار ماهی لکه دار، Rhinobatos، Rhinopristiformes، اسکولکس، Stillabothrium، لوکولوس
سال 1402
پژوهشگران میکائیل خاطری(دانشجو)، لقمان ملکی(استاد راهنما)

چکیده

خلیج فارس و دریای عمان در جنوب کشور ایران علاوه بر موقعیت استراتژیکی آن از جمله ارتباط با دریاهای آزاد، زیستگاه انواع آبزیان از جمله ماهیان غضروفی می‌باشد.گروهی از این ماهیان، گونه گیتار ماهی لکه دار از جنس Rhinobatos، خانواده Rhinobatidae و راسته‌ی Rhinopristiformes می‌باشد. در یک مطالعه مطالعاتی در سال 1395 با کمک صیادان جنوب، 20 عدد گیتار ماهی لکه دار در دریای عمان صید شد و محتویات روده مارپیچی آن‌ها به منظور بررسی انگل‌های موجود در روده آن‌ها با فرمالین 10% تثبیت شد و در ظروف‌های در بسته مخصوص آماده انتقال به آزمایشگاه شد و در آزمایشگاه بیوسیستماتیک جانوری دانشگاه کردستان، انگل ها جدا شده و در الکل 70% در ویال‌های مخصوص نگهداری شد. برای این کار تحقیقی، گونه‌ای از این انگل‌ها که اندازه کوچک (کم‌تر از نیم سانتی‌متر)، تعداد بندهای کم و قسمت قدامی (اسکولکس) منحصر به فرد داشتند در زیر میکروسکوپ نوری جدا شده و برای کار تحقیقی مورد نظر آماده شد. در مرحله دوم 31 نمونه از انگل‌ها برای تهیه لام شیشه‌ای و مطالعه با میکروسکوپ نوری و آماده کردن نمونه‌هایی از اسکولکس برای مطالعه میکروسکوپ الکترونی طبق دستور العمل لازم تهیه شد و پس از تهیه عکس‌های مورد نظر مطالعه اجزای آناتومی بندهای بدن و آرایش و نظم سپتوم‌ها و لوکولوس‌های موجود در بوتریدی اسکولکس و مقایسه آن با نمونه های کشف شده قبلی، منجر به کشف یک گونه جدید از جنس Stillabothrium شد. گونه جدید به نام Stillabothrium n. sp. از لحاظ آناتومی پروگلوتید و آرایش بوتریدی اسکولکس با جنس ها و گونه‌های موجود و مشابه مقایسه شد. با توجه به ویژگی‌هایی از جمله وجود سپتوم‌ها و لوکولوس‌های بوتریدی، دارا بودن لوکولوس قدامی به جای اندام آپیکال در اسکولکس و همچنین تعداد سپتوم‌های طولی در ناحیه خلفی بوتریدی به تعداد زوج، مشخص شد که نمونه مورد نظر مربوط به جنس Stillabothrium می‌باشد. در مرحله بعد داده‌های تهیه شده از آناتومی پروگلوتید و اجزای اسکولکس نمونه مورد تحقیق و تطبیق و مقایسه آن با 13 گونه کشف شده قبلی جنس Stillabothrium نشان داد که گونه مورد تحقیق با تمام گونه‌های قبلی متفاوت است، از جمله دلایل قطعی آن می‌توان به میانگین تعداد بیضه‌ها که گونه‌های قبلی بیشتر و یا کمتر از این میانگین بیضه داشتند و وجود سپتوم‌ها و لوکولوس‌های منحصر به فرد که با بقیه گونه‌ها متفاوت بود، اشاره کرد.