کمال نبی اللهی

شاخص فرسایش پذیری خاک بیان کمی و کیفی حساسیت ذاتی ذرات خاک به جدا شدن و انتقال به وسیله عوامل فرسایشی است و درواقع بیانگر تأثیرگذاری بسیاری از خصوصیات خاک و نیز تأثیرات متقابل آن هاست. هدف از تحقیق حاضر پهنه بندی رقومی فرسایش پذیری خاک شهرستان بانه (استان کردستان) با استفاده از مدل SOLIM می باشد. روش انجام تحقیق شامل عملیات صحرایی، مطالعات کتابخانه ای و استفاده از نرم افزارهایExcel, ArcGIS, SAGA, RETC, GS+, NeuroSolution5 و مدل SoLIM می باشد. در تحقیق حاضر بر اساس تکنیک هایپرکیوب 217 نمونه از خاک منطقه موردمطالعه وسعت 4000 هکتار در عمق 30-0 سانتی متری لایه سطحی خاک برداشت شده و سپس مقادیر آهک، کلاس بافت خاک، کلاس ساختمان خاک، درصد شن، سیلت، رس، ظرفیت تبادل کاتیونی، هدایت الکتریکی، واکنش خاک، گچ و ماده آلی در آزمایشگاه خاکشناسی اندازه گیری شده است. پس از تعیین پارامترهای مذکور از طریق معادله واعظی مقدار فرسایش پذیری خاک شهرستان بانه محاسبه گردید، سپس با استفاده از مدل SOLIM پهنه بندی رقومی فرسایش پذیری خاک شهرستان بانه برآورد گردیده است که مقدار آن بین (t.h/Mj.mm) (0095/0- 0094/0) متغیر می باشد. نتایج نشان داد که با استفاده از تعدادی محدودی داده می توان برآورد نسبتاً دقیقی از میزان فرسایش آبی و خاک ازدست رفته از منطقه موردمطالعه داشت. همچنین نتایج بررسی ها نشان داد بیشترین مقدار فرسایش پذیری در مناطق شمالی، شمال غربی و شرقی و جنوب غربی شهرستان بانه به دلیل برخورداری از پوشش گیاهی نسبتاً کم، تخمین زده شده که منجر به فرسایش آبی بیشتر در این مناطق شده است.