گلسنگ ها اولین گیاهانی هستند که قادرند روی صخره های برهنه زنده بمانند. یکی از مهم ترین نقش های گلسنگ ها در شکل گیری دنیای طبیعی به لحاظ فیزیکی و بیولوژیکی، در نظر گرفتن آنها به عنوان یکی از عوامل موثر در خاکسازی است. آنها همچنین شاخص خوبی برای تشخیص آلودگی هوا هستند. با توجه به اینکه در منطقه ی سنندج استان کردستان هیچ گونه اطلاعاتی درباره ی توزیع عناصر سنگین در گلسنگ ها و خاک تشکیل شده در زیر آنها، تأثیر آنها در هوازدگی سنگ مادری و فرآیندهای خاکسازی و جذب آلودگی های جوی توسط گلسنگ ها وجود ندارد، در این پژوهش با هدف بررسی موارد ذکر شده، سطح مشترک گلسنگ-سنگ مورد بررسی قرار گرفت و با سنگ مادری بدون پوشش گلسنگ مقایسه شد. گونه ی گلسنگ Lecanora Ach (1809) Lecanorceae رشد کرده برروی چهار نوع سنگ مادری دیوریت پورفیروئید، آندزیت دگرسان، توف ماسه سنگی و هورنبلند گابرو در چهار سایت نمونه برداری، دوسایت در منطقه ی شهری و دو سایت در منطقه ی روستایی، مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع از هر سایت 15 نمونه گلسنگ و خاک تشکیل شده در زیر آن و 15 نمونه سنگ مادری بدون پوشش گلسنگ و در کل 60 نمونه گلسنگ و 60 نمونه سنگ مادری بدون پوشش گلسنگ جمع آوری و مورد مطالعه قرار گرفتند. غلظت فلزات سنگین آهن، منگنز، روی، مس، کبالت و کروم در گلسنگ ها و سنگ های مادری پس از عصاره گیری با اسید نیتریک 6 نرمال، به وسیله ی دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. به غیر از عنصر کبالت بین عناصر سنگین در گلسنگ ها و سنگ های مادری همبستگی معنی داری مشاهده شد، که نشان دهنده ی منشأ توارثی این عناصر در گلسنگ ها است. پس از آماده سازی نمونه های گلسنگ و سنگ مادری مقدار پارامترهای مغناطیسی شامل پذیرفتاری مغناطیسی در فرکانس پایین KHz 46/0 (χlf) و KHz 6/4 (χlf) در نمونه ها اندازه گیری و همچنین پذیرفتاری مغناطیسی وابسته به فرکانس (fdχ) محاسبه شد. میزان پذیرفتاری مغناطیسی در فرکانس پایین در گلسنگ ها نسبت به سنگ مادری کاهش پیدا کرده است که می تواند به دلیل تخریب کانی های فرومغناطیس اولیه در طی هوادیدگی و تبدیل آنها به کانی های غیرمغناطیس در سیستم باشد. میزان پذیرفتاری مغناطیسی وابسته به فرکانس در نمونه های گلسنگ نسبت به سنگ مادری افزایش چشم گیری داشت که در مناطق شهری نسبت به مناطق روستایی خیلی بیشتر است و نشان دهنده ی جذب آلاینده های جوی توسط گلسنگ ها می باشد. برخی از ویژگی های شیمیایی از قبیل pH، هدایت الکتریکی، درصد کربنات کلسیم و ماده آلی در نمونه ها اندازه گیری شد. برای بررسی اثرات هوازدگی گلسنگ ها بر سنگ های مادری از سطح مشترک گلسنگ-سنگ مقطع نازک تهیه شد و توسط میکروسکوپ پلاریزان مورد بررسی قرار گرفت. در این نمونه ها به خوبی اثر نفوذ هیف قارچی در سنگ مادری مشاهده شد و تجمع اکسیدهای آهن و رس نیز مشاهده شد.
