1403/02/07
خالد اوسطی

خالد اوسطی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 56004065800
دانشکده: دانشکده منابع طبیعی
نشانی: سنندج - بلوار پاسداران - دانشگاه کردستان - دانشکده منابع طبیعی - گروه مهندسی مرتع و آبخیزداری
تلفن: (+98)87-33627721

مشخصات پژوهش

عنوان
کاربرد ایزوتوپ های پایدار در هیدرولوژی و منابع آب
نوع پژوهش
سخنرانی
کلیدواژه‌ها
هیدرولوژی ایزوتوپی، اکسیژن-18، دتریم، ، تبخیر، کرخه
سال 1392
پژوهشگران خالد اوسطی

چکیده

در این سمینار، ابتدا مقدمه ای درباره هیدرولوژی ایزوتوپی و روش های ردیابی بیان گردید. سپس نمونه های متعددی از کاربرد ایزوتوپ های پایدار در منابع آب و هیدرولوژی بیان شده و در پایان به نتایج مطالعه موردی(حوضه سراب کرخه) پرداخته شده است. بر این اساس طبقه بندی ردیاب ها، فراوانی ایزوتوپ های پایدار اکسیژن-18 و دتریم و ارتباط بین مقادیر ایزوتوپی با دما، عرض جغرافیایی، ارتفاع، فاصله از دریا و مقدار بارش مورد بحث قرار گرفت. مهم ترین کاربرد های ایزوتوپ های پایدار در منابع آب و هیدرولوژی بصورت منشایابی منابع آبی مختلف و بارش های منطقه، تعیین محل تغذیه سفره آب زیرزمینی، برآورد میزان اختلاط آب ها، تعیین پالئوکلیما براساس آب و هوا در منابع قدیمی، بهره برداری بهینه از منابع انرژی تجدید شونده(آب های گرم) با تعیین منشا و مسیر حرکت جریان های آب گرم، تعیین نقش تبخیر در چرخه آب در حوضه و ... شرح داده شد و درباره دستورالعمل های نمونه برداری و اندازه گیری ایزوتوپ های پایدار، مهم ترین موارد تشریح گردید. در پایان براساس تحقیقات انجام شده بنده و همکارانم در حوضه کرخه، مهم ترین نتایج مطالعه موردی کاربرد ایزوتوپ های پایدار در حوضه سراب کرخه به شرح زیر می باشند:  دما و میکروتوپوگرافی مهمترین عوامل کنترل کننده تغییرات زمانی و مکانی مقادیر ایزوتوپی در حوضه سراب کرخه می باشند.  مقادیر ایزوتوپی نمونه های آب چشمه روانسر تغییرات ایزوتوپی آهسته و پیوسته ای را نشان داده و در فصل بهار تا حدودی افزایش مقادیر را نشان می دهد درحالیکه این تغییرات در چشمه طاق بستان بصورت آنی و با افزایش مقادیر ایزوتوپی در فصول تغذیه همراه بوده است. رفتار چشمه طاق بستان تحت تاثیر سطح آب در مخزن مرکب می باشد و با افزایش تغذیه، واکنش سیستم به آب ورودی سریع بوده است و نشان از سرعت جریان بالا و سیستم کانالی می باشد.  تغییرات فصلی مقادیر ایزوتوپ های پایدار در رودخانه، اطلاعات مفیدی را درباره تاثیر و مشارکت آب زیرزمینی در جریان رودخانه نشان می دهد که بخوبی با پلات داده های ایزوتوپی مشخص گردید. همچنین مقادیر ایزوتوپ های پایدار در رودخانه بخوبی نقش تبخیر در فصول گرم و نقش بارش در فصول سرد را نمایان می سازند.  از نتایج جالب توجه این تحقیق این است که آب تغذیه کننده جریانات سطحی محدود به بارش های با مقادیر قابل توجه میباشد و این امر