استان کردستان با مشکلات و چالش های منابع آبی متعددی دست به گریبان است. در این ارائه با نگاهی گذرا؛ وضعیت منابع آب سطحی (واقع در شرق استان کردستان) حوضه تروال مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه تغییرات زمانی و مکانی نوسانات سطح آب زیرزمینی در سه آبخوان دشت قروه – دهگلان واکاوی شده است. بررسی تغییرات زمانی و مکانی دبی رودخانه ها نشان می دهد که کاهش شدید دبی نمی تواند صرفا به دوره های خشکسالی ارتباط داده شود و بارش های مناسب چند سال اخیر نیز تغییر محسوسی در روند کاهشی آورد سالانه رودخانه ها ایجاد ننموده است. کاهش دبی رودخانه تروال می تواند به دلیل افت سطح آب های زیرزمینی حوضه و اثر آن در کاهش دبی پایه رودخانه ها و خشک شدن چشمه ها و قنوات باشد. در بررسی دیگری، روند تغییرات زمانی و مکانی سطح آب زیرزمینی در آبخوان های دشت قروه – دهگلان و همچنین نقش عوامل مختلف بر آن مورد بررسی قرار گرفته است. متوسط افت تراز آب زیرزمینی در دوره 27 ساله (سال آبی 67-1366 تا سال آبی 1393-1392) در آبخوان های دهگلان، قروه و چهاردولی، به ترتیب 24.25 ، 15.41 و 14 متر افت بوده است. بررسی دیگری بر روی داده های جدیدتر آبخوان دهگلان نشان می دهد علیرغم بارش های مناسب چند سال اخیر، در دوره آماری 31 ساله (سال آبی 67-1366 تا سال آبی 1397-1396)، میزان افت متوسط آبخوان به 27.6 متر رسیده است. بررسی دقیق تر داده های پیزومتری نشان می دهد که نوسانات سطح آب زیرزمینی خصوصا در بخش های انتهایی و مرکزی دشت، عمدتا به دلیل شیوه های مدیریتی نامناسب و افزایش بهره برداری از آب های زیرزمینی از طریق حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق در دو دهه گذشته بوده است. بیلان منفی آبخوان ها به حدی شدید است که حتی بارش های مناسب چند سال اخیر نیز نتوانسته است از روند افت تراز سفره های زیرزمینی ممانعت کند.
