چکیده یکی از پایه های اصلی توسعه اقتصادی، اصلاح الگوی مصرف است. افزایش درآمد سرانه ملّی، بدون این اقدام اساسی، نمی تواند نقش مؤثّری در توسعه پایدار، ایفا نماید؛ زیرا اگر الگوی مصرف اصلاح نگردد، مصرف بی رویه، موجب تباهیِ منابع قابل سرمایه گذاری می شود و زمینه رشد اقتصادی و رفاه جامعه در بلندمدت از بین می رود. رهبر کبیر انقلاب نیز در بیانات خود تاکیدات ویژه ای به امر اصلاح الگوی مصرف برای رسیدن به خودکفایی قرار دارد. از سوی دیگر چون درآمد ایران هنوز وابسته به نفت است و بیشترین ارزآوری در ایران از درآمد حاصل از فروش نفت و گازو فرآوردههای انرژی می باشد لذا بررسی آثار این نوسانات به الگوی مصرف که اصلاح و بررسی آن یکی از تاکیدات رهبر می باشد، حائز اهمیت است. در این مقاله، سه شاخص، مخارج مصرفی نهایی، مخارج مسکن و مخارج آموزش طی دوره 1349-1391 به عنوان مهم ترین شاخص های الگوی مصرف در نظر گرفته و نوسانات نرخ ارز را با روش گارچ اندازه گیری نموده و در دستگاه var اثرات متقابل متغیرها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان داد که افزایش مخارج آموزشی منجر به کاهش مخارج مصرفی نهایی شده است. نوسانات نرخ ارز در بلند مدت منجر به افزایش مخارج مصرفی شده، مخارج مسکن نیز در بلندمدت منجر به افزایش مخارج مصرفی نهایی شده است .
