پدیده قاچاق کالا در کشور ما، علاوه بر آثار سوء اقتصادی به عنوان یک چالش اقتصادی _ اجتماعی با اهمیت است. امروزه این پدیده علاوه بر اینکه به عنوان یک تهدید جدی بر سر راه تجارت آزاد است، هزینه های زیادی نیز بر بدنه اقتصادی کشور تحمیل می کند. هدف تحقیق حاضر، بررسی راهکارهایی برای کاهش قاچاق کالا در شهرهای مرزی (با مطالعه موردی بازارچه مرزی باشماق شهرستان مریوان) بر پایه ویژگی های اقتصادی _ اجتماعی می باشد. این پژوهش با روش مطالعه کتابخانه ای و پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. بر این اساس با استفاده از مدل سوات SWOT موقعیّت کنونی شهر مرزی مریوان، با مطالعه نقاط قوّت، ضعف، فرصت و تهدید بررسی شده و در نهایت، راهکارهای رسیدن به اولویت های مبتنی بر جهت گیری های توسعه پایدار ارائه شده است. برای تکمیل اطلاعات به دست آمده، به کمک پرسشنامه، از کارشناسان اداره ها و سازمان های مرتبط با قاچاق کالا در شهر مرزی مریوان نظرخواهی شد که با وزن دهی به موارد مورد نظر، به تکمیل ماتریس SWOT و در نهایت، راهکارهای رسیدن به اولویت های مبتنی بر جهت گیری های آمایشی ارائه شد. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان حوزه های اجرایی و علمی در شهر مرزی مریوان را شامل می شود. حجم نمونه تعداد 30 نفر تعیین شد. راهبردهای بهره برداری از منابع معدنی و کشاورزی شهر مرزی مریوان با استفاده از نیروی کار محلی برای توسعه صادرات، گسترش فعالیت های کشاورزی با استفاده از امکانات طبیعی کشاورزی و نیروهای انسانی بومی شهرهای مرزی برای ایجاد صنایع تبدیلی وابسته به محصولات کشاورزی و ایجاد زمینه مناسب برای بهره مندی از خلاقیت و نوآوری جوانان در کارآفرینی و بنگاه های زود بازده پیشنهاد می شود
