ایران زمین به دلیل موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن روی کمربند جهانی زلزله، در طول تاریخ همواره زمبن لرزه های مخربی را تجربه کرده است و هر ساله چندین لرزه در سطح کشور ثبت م یشود. آخرین مورد آن زلزله 8/ 6 ریشتری بم در پنجم دی ماه 1382 که سبب تلفات شدید انسانی و زیرساخت ها در سطح کشور شد. زلزله ای که با 30 هزار کشته و 10 هزار زخمی از بزرگ ترین زلزله های سده اخیر به شمار می آید. هدف این مقاله شناسایی دلایل اصلی این مقدار تلفات است. برای رسیدن به این هدف 13 شاخص کالبدی- فضایی مؤثر بر آسیب پذیری شهرها در سطح جهانی شناسایی و سپس در قالب مدل های برنام هریزی و تلفیقی چون فازی و تحلیل سلسله مراتبی وارون وزن دهی شدند. لایه های انتخابی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی ترکیب و درپایان نقشه میزان آسیب پذیری شهر پیش از زلزله اخیر مدل سازی شد. در مرحله دوم میزان آسیب پذیری شهر بر پایه برداشت های دقیق طرح تفصیلی شهر مشاب هسازی و میزان ضریب همبستگی آن با مدل فرضی ارای هشده این پژوهش محاسبه شد که ضریبی معادل با 59 / 0 را نشان داد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نه تنها مدل فازی برای تعیین آسیب پذیری و ناپایداری شهرهایی چون بم کاربرد دارد بلکه با استفاده از این مدل ارایه شده می توان میزان تا بآوری شهر را در برابر زلزله و دیگر بحران های طبیعی محاسبه کرد و سرانجام به رابطه میان تئوری و عمل دست یافت.
