کیومرث حبیبی

توسعه پایدار به مفهوم مدیریت یکپارچه، پایداری اکولوژیکی و توسعه اقتصادی – اجتماعی به منظور دستیابی به بهبود شرایط انسانی بر پهنه هستی میباشد که پس از پنج دهه چالش های نظری و عملی در زمینه توسعه، پا به عرصه اندیشه و عمل در جوامع انسانی گذاشته است تا با پیوند نظام های اقتصادی – اجتماعی و اکولوژیکی توسعه را مفهوم انسانی، متعالی، چند بعدی، همه جانبه، متوازن و پایدار بخشد. این مفهوم جهانی از توسعه پایدار به سرعت توجه تحلیل گران، کارشناسان و برنامه ریزان را به خود معطوف کرد. (موسی کاظمی، مهدی ص30 ). -1381شکویی، حسین – در طول 30 سال آینده، دو میلیارد نفر و در 20 سال بعدی آن نیز یک میلیارد نفر دیگر به جمعیت جهان افزوده خواهد شد. این افزایش در کشورهای در حال توسعه و تفریباً بطور کامل در نواحی شهری رخ خواهد داد (بانک جهانی – 2003 – ص 25) رشد جمعیت شهری در کشورهای در حال توسعه بسیار سریع تر از جهان اول است. برای مثال جمعیت مکزیکوسیتی از 5/3 میلیون نفر در سال 1950 به 6/17 میلیون نفر در سال 2000 رسیده است و بر اساس برآوردهای ملی در این کشور پیش بینی می شود که در سال 2015 به 19 میلیون نفر برسد (ویلر، اس, ام – بتیلی . تی – 1380 – ص 37). مشکلاتی از قبیل استفاده از تکنولوژی های آلوده ساز، آلودگی های آب و خاک، تهی سازی منابع طبیعی، رشد بیش از حد جمعیت شهری و شهرنشینی شتابان، صنعتی شدن سریع و بدون زیرساخت های کافی و مناسب، محدودیت ظرفیت های مدیریتی، فنی و مدنی و توانایی مالی محدود در برخی کشورها و غیره از جمله عوامل ایجاد و تشدید کننده بحران در مناطق شهری می باشد. کاهش نابرابری رفاهی میان ساکنان شهرها، یکی از سخت ترین چالش ها برای پایداری آینده شهرهاست (بانک جهانی – 2003 ص 369). کمیابی فزاینده منابع آب و مصرف رو به افزایش و دسترسی به آن، فرسایش خاک، تخریب مراتع و جنگل ها، نابودی تنوع زیستی، کاهش شیلات نیز احتمالاً از مهمترین موضوعات در قرن بیست و یکم خواهند بود. هیچ کدام از این تغییرات زیست محیطی و اجتماعی با رشد پایدار در یک دنیای به هم وابسته در بلند مدت سازگار نیستند، باتوجه به فشارهای محیطی و اجتماعی موجود که حاصل راهبردهای توسعه در گذشته است. هدف افزایش رفاه بشر در گستره جهانی باید از طریق فرایندی از توسعه دنبال شود که در انجام وظایف فوق موفق باشد – یعنی یک مسیر رشد ضد فقر که با