چکیده: به موازات تغییرات سریع زندگی شهری و افزایش فشار بر زیرساختها و خدمات شهری، سکونتگاههای روستایی کشور همراه با کاهش جمعیت و مهاجرتها دچار تغییرات اساسی در سازمان فضایی ـ مکانی خود شده اند. ماهیت علم جغرافیا به عنوان یک علم میان رشته ای، بررسی رابطه انسان ومحیط و توزیع فضایی سکونتگاه های زیستی روستایی و شهری لزوم به کارگیری تکنیک ها و مدلهای برنامه ریزی ناحیه ای را جهت ساماندهی فضایی- مکان آن ضروری می نماید. این مقاله به بررسی وضع موجود سکونتگاه های روستایی شهرستان کلاله در استان گلستان پرداخته و با بررسی شاخصهای جمعیتی و موقعیت مکانی 204 نقطه شهری و روستایی منطقه از طریق تکنیک های برنامه ریزی خطی، مرکز ثقل جمعیتی، همبستگی پیرسن و... مسیرهای تازه ای برای خدمات رسانی شبکه ای چون جاده،گاز، کانال آبرسانی، برق، تلفن ... و مراکز خدمات روستایی و عشایری (قطب رشد) توسط سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) ارائه نموده است. تا با انتخاب مسیر و مراکز بهینه نقش بسزایی در رسیدن به الگوی مطلوب و متعادل سکونتگاه های روستایی و در نتیجه ساماندهی فضایی آن ایفاء نماید.
