توسعه شهری بهعنوان یک مفهوم فضایی، تغییرات کاربری و تراکم زمین را بهمنظور پاسخگویی به نیازهای ساکنان شهری در زمینه مسکن، حملونقل، تفریح و سایر امور مربوطه تعریف میکند. توسعه شهرها و عملکرد آنها به حملونقل شهری بستگی دارد؛ زیرا حملونقل شهری بهعنوان واسطهای برای انجام جابهجایی افراد و کالاها عمل میکند. عموم شهرهای جهان به دلیل تمرکز جمعیت و رشد اقتصادی از مشکلات جدی ترافیک شهری مانند تراکم ترافیک، تصادفات و مشکلات زیستمحیطی رنج میبرند. روند سریع افزایش ترافیک جادهای در شهرها، ایجاد یک سیستم حملونقل شهری هماهنگ برای کاهش فشار ترافیک، موضوعی رایج است که بسیاری از کشورها در فرایند توسعه شهری با آن مواجه هستند. احداث جاده کمربندی یکی از راهحلهای بسیار کاربردی برای حل مشکلات حرکت و حملونقل است. با ساخت این جادهها، امکان جلوگیری از عبور و مرور درونشهری و انتقال ترافیک به خارج از مرکز شهر فراهم میشود. مشکل تراکم ترافیک یکی از مشکلاتی است که شهرهای عراق بهطورکلی با آن مواجه هستند. شهر رانیه بهعنوان یکی از شهرهای مهم متأثر از جریان توسعه اقلیم کردستان/عراق دارای اهمیت ویژهتری میباشد. همچنین سیستم جادهای شهر رانیه با سایر شهرهای اطراف مانند شهرستان قلادزه و شهرکهای چوارقورنه وسرکپکان را وصل میکند و در نبود جاده کمربندی همه حرکات به مرکز شهرختم میشود و این امر ترافیک روزافزون و مشکلات امنیتی و تصادف و تراکم شهری بسترساز بحرانهای اجتماعی و اقتصادی است و نابرابری اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد، در همین راستا برای شهر رانیه راهکار پیشنهادی جاده کمربندی در نظر داریم که در این پایاننامه تأثیر مستقیم جادههای کمربندی بر توسعه شهری و تحلیل توسعه بر ساختار شهر و معایب و مشکلات ترافیکی نمایان میشود و اینها برخی از عناصر توسعه فیزیکی و ترافیک شهری هستند که در این پایاننامه به بررسی آنها پرداخته شد. پژوهش حاضر ازنظر نتایج و پیامد از نوع پژوهشهای کاربردی، ازنظر فرایند اجرا از نوع ترکیبی (کمی و کیفی)، ازنظر منطق استدلال از نوع استدلال استقرایی، ازنظر جایگاه زمان نیز از نوع آیندهنگر، است. متناسب با سؤالات پژوهش به بیان نتایج مصاحبهها، بررسیهای میدانی شناخت زمینه و نتایج تحلیل شبکه پرداخته شد. همچنین از نرمافزار MAXQDA2020 برای تحلیل دادههای کیفی مصاحبه، Arc GIS Pro جهت تحلیل شبکه دادههای فضایی و SPSS 26 جهت تحلیل پرسشنامهها استفادهشده است. تحلیل شبکه که بهوسیله سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهر انجام شد که نتایج فضایی مهمی داشت. با تکمیل کمربندی شهری، زمان دسترسی به بلوکهای سطح شهر کاهشیافته و بهبود مییابد، این امر میتواند در مواقع اضطراری مانند حوادث و فوریتهای پزشکی بسیار حیاتی باشد. با تکمیلشدن جاده کمربندی، انتظار میرود که در بخش شرقی شهر تغییرات مهمی در کاربری اراضی رخ دهد. نتایج مصاحبه در سه بعد و 18 مقوله عمده طبقهبندی شدند. سه بعد شناساییشده شامل توسعه کالبدی شهری، الگوی کاربری زمینشهری و حملونقل شهری بوده است. نتایج این سه بعد در پاسخ به سه سؤال اصلی پژوهش بود. چنانچه؛ با احداث کمربندی شهر رانیه و افزایش وسعت و تراکم شهری نیازمند تقسیمات کالبدی جدید خواهد بود. با احداث کمربندی رانیه و افزایش دسترسی به مناطق پیرامونی برخی از کاربریها ازنظر اقتصادی توجیه اقتصادی پیدا میکنند و سبب توسعه آنها میشود. همچنین سبب توسعه کاربری تجاری، گردشگری و مسکونی خواهد بود، سهم بسزایی در مدهای حملونقلی خواهد داشت بهطوریکه تنوع روشهای حملونقل را تسهیل میکند. با تحلیل پرسشنامههای که به کمک آزمون تی تک نمونهای انجام شد احداث جادههای کمربندی بیشترین تأثیر بر حملونقل و الگوی کاربری زمین نسبت به سایر مؤلفهها داشته است. با کاهش ازدحام و تردد ترافیک به مرکز شهر، فرصت برای دوچرخهسواری و پیادهروی در مرکز شهر ایجاد خواهد کرد. پیشنهاد میگردد بعد از تکمیل جاده کمربندی شهر، سیاستهای تشویقی برای سرمایهگذاران و بخشهای خصوصی که اقدام به ساخت مجتمعهای مسکونی و تجاری دارند، اقدام گردد تا با این سیاست، شهر رانیه از تک مرکزی رها شود و مراکز تجاری در تمام شهر پخش شود و همچنین جهت توسعه به سمت جنوب و جنوب شرقی شهر پیشبینیشده است.
